بر اساس اطلاعات بورس تهران شاخص TEDPIX مسیر یک ماهه را ادامه داده است و اکنون بالای ۶۱۰۰۰ واحد ایستاده است. فروش گسترده سهام بخصوص در بخش خودرو در پی گزارشات منفی دو سالانه تا حد زیادی این روند نزولی را رقم زده است.
شاخص سهام TSE با پیش بینی امضای توافق بین ایران و شش قدرت غرب، شش درصد صعود داشت. با این وجود، زمانی که توافق در تاریخ ۱۴ ژوئیه محکم شد این حباب منفجر شد. چیزهایی که انباشته شده بود بتدریج از میان رفت و باعث نگرانی بیشتر سرمایه گذاران شد.
شاخص سهام TEDPIX ماه گذشته بیش از چهار درصد افت و از زمان امضای توافق ۱۲درصد افت داشت.
ابهامی که در مورد اقتصاد بدون پول ایران وجود دارد گسترده است و چندین نشانه اصلی را در بر می گیرد. درد فزاینده افت قیمت کالا، میزان وام های ناکارآمد گسترده (که حدود ۶۰ میلیارد دلار برآورد می شود)، کسری بودجه ۳.۸درصد در سال و میزان زیاد بهره پیشنهادی بانک ها و تحریم های فلج کننده چشم انداز خوبی برای اقتصاد ایران در کوتاه مدت ندارد.
نفت و گاز و پتروشیمی در حال حاضر بزرگترین بخش های بورس هستند. این صنایع در مجموع ۳۸درصد از ارزش کل بازار سهام تهران را تشکیل داده اند. بعد از آن فلزات و معادن و امور مالی به ترتیب با ۲۰درصد و ۱۶درصد ارزش بازار قرار دارند. بنابراین، هر نقصی در این صنایع بلافاصه بر کل بازار تاثیر خواهد داشت.
در میان دیگر ناپایداری ها امتیاز معادن همیشه در کشور موضوع داغ بحث بوده است که فشار نزولی بر صنعت معادن داشته است. این بخش از مدتی پیش هم به دلیل رکود اقتصاد چین و تحریم های ایران دچار مشکل شده بود. اکنون تقاضای زیادی برای کاهش ۲۵درصد حق بهره برداری از معادن وجود دارد که می تواند درآمد دولت را کاهش می دهد، درآمدی که با افت بهای نفت هم تحت تاثیر قرار گرفته است. در سال جاری حدود ۵۵۰ میلیون دلار از حق بهره برداری معادن جمع آوری شد.
بعلاوه، ابهام زیاد در رابطه با قیمت مواد خام چشم انداز نامعلومی برای بخش پتروشیمی بزرگ ایجاد کرده است و سرمایه گذاران را تحت فشار قرار داده است. شرکت های پتروشیمی اصلی ایران تلاش می کنند دولت را متقاعد به کاهش قیمت مواد خام کنند و بتوانند این قیمت ها را برای یک دوره ۱۰ ساله ثابت نگه دارند و در نتیجه جذابیت آن برای سرمایه گذاران خارجی افزایش می یابد و به عملکرد آن کمک می شود. ایران به دنبال ۸۵ میلیارد دلار سرمایه خارجی است تا صنعت پتروشیمی را روی پا نگه دارد. عدم افزایش قیمت نفت و ابهام در قیمت مواد خام به سهامداران فشار وارد کرده است.
به گزارش اخبار بانک، از طرفی نرخ بهره بالای سپرده های بانکی بر بازار بورس سایه انداخته است. سرمایه گذاران برای فرار از افت بازار بورس و کنار آمدن با روند تورم به سرمایه امن سپرده های بدون ریسک بانکی و درآمد ثابت (از جمله اوراق اسلامی صکوک و به تازگی اوراق خزانه) روی آورده اند.
با در نظر داشتن این شرایط، شرکت های فهرست شده در بازار بورس بخاطر شرایط شدیداً رو به افت ضربه را احساس می کنند. همچنین عرضه بیش از حد کالا در سطح جهانی درآمد شرکت های بورس تهران را در بازار صادرات محور کاهش داده است.
بسیاری از وام دهندگان تجاری دولتی در وضعیت قرمز قرار دارند چراکه میزان وام های سمی در ترازنامه آنها بسیار زیاد است. برای جبران راهی بجز جذب سرمایه گذاران با نرخ بهره بالا ندارند که به بقای آنها کمک می کند.
وقتی روحانی به ریاست جمهوری رسید تیم او سعی کرد مسئله نقدینگی را برای مهار تورم مدیریت کند. بنابراین نرخ بهره سپرده های بانکی برای بلعیدن نقدینگی بالا رفت. بسیاری از مردم بعنوان سرمایه امن به بانک ها و نرخ بهره بالای ۲۵درصد روی آوردند. این سیاست در مورد تورم موثر واقع شد. با این وجود با کاهش نقدینگی در بازار سهام همراه شد.
تنگی اعتبار در نهایت اشتیاق سرمایه گذاران را کاهش داده و آنها به سمت فروش سهام سوق می دهد. شاخص سهام TSE که ارزش بازار آن معادل ۹۱ میلیارد دلار است شاهد کاهش حجم تجاری روزانه ناشی از افزایش عرضه بیش از تقاضای کالا بوده است. حجم تجارت در روز بطور معمول ۹۰ میلیون دلار بوده است اما در هفته آخر ماه سپتامبر به ۲۰ میلیون دلار کاهش داشت.
با تمام این تفاسیر ایجاد روند مثبت در اقتصاد ایران از اوایل سال ۲۰۱۶ زمانی که تحریم های غرب لغو شوند دور از انتظار نیست. محرک هایی چون سرمایه های خارجی و آزاد شدن دارایی های بلوکه شده در بازار بورس هم تاثیرگذار خواهند شد اما تا آن زمان ناپایداری در بازار بورس تهران حاکم خواهد بود.
دیدگاهتان را بنویسید