روز گذشته نوسانات ارز سبب شد که قیمت دلار به بیش از سه هزار و 500 تومان برسد. هر چند که در نهایت قیمت دلار کاهش داشت و آخر روز قیمت آن باز هم به کمتر از سه هزار و 400 تومان رسید. این اتفاق برای اقتصادی که به تازگی به ثبات نسبی رسیده به هیچ‌وجه خوب نیست چرا که تداوم این روند سبب می‌شود نرخ تورم تغییر مسیر داده و افزایش یابد. اصولا وقتی فضای اقتصادی کشور شفافیت لازم را ندارد نمی‌توان درباره دلایل افزایش یا کاهش نرخ ارز یا هر اتفاق اقتصادی دیگر سخن گفت. تجربه نشان داده است در ایران پیش از هر بخشی، بازار طلا و ارز استعداد تاثیرپذیری از عدم شفافیت را دارند. تعیین قیمت ارز و دامنه نوسان آن بیش از هر نهادی در اختیار بانک مرکزی است و بخش خصوصی و مردم هم نه تنها در این بازی نقشی ندارند بلکه حتی قادر به فهم درست این نوسانات نیستند. 70 الی 80 درصد اقتصاد ایران در اختیار دولت است و سیاست‌های دولت 20 درصد باقیمانده را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. به عبارت ساده‌تر دولت در ساختار اقتصاد ایران، صاحب همه‌چیز است. هرگاه دولت به مراسلات ریالی خود نیاز دارد، دیده می‌شود که بازار ارز هم با یک نوسان روبه‌رو می‌شود و قیمت‌ها رو به بالا می‌رود. همچنین همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، در بخش تعیین قیمت ارزهای مختلف، بازار در ایران هیچ تعیین‌کنندگی ندارد و بانک مرکزی تنها نهادی است که می‌تواند در مقابل نوسانات احتمالی بایستد. البته این مساله به این مفهوم نیست که دلالان از محل این سیاست‌ها سودی نمی‌برند، زیرا دلالان با افزایش نوسانات، حضور جدی‌تری در توزیع پیدا می‌کنند و از همین راه به سودهای مختلف و بعضا هنگفتی می‌رسند. قیمت ارز برای نخستین‌بار نیست که افزایشی مداومچند روزه را تجربه می‌کند. دامنه نوسان نرخ ارز هر چند در دو سال اخیر کاهش یافته اما بیم آن می‌رود با تداوم روندی که امروز بر این بازار حاکم شده است، بی‌ثباتی دوباره جایگزین ثبات شود. در این میان میزان عرضه ارز توسط بانک مرکزی از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. در برخی مواقع بانک مرکزی نسبت به کاهش عرضه ارز اقدام می‌کند که بلافاصله با واکنش افزایشی نرخ دلار در بازار روبه‌رو می‌شود و وقتی تقاضا از سوی این نهاد مالی پاسخ داده می‌شود، نرخ دلار رو به کاهش می‌گذارد یا در محدوده اندکی نوسان می‌کند. به نظر می‌رسد لازم است بانک مرکزی با جدیت بیشتری نرخ ارز را مدیریت کند تادامنه نوسان‌ها کاهش یابد. لازم به یادآوری است یکی از محتمل‌ترین نتایج نوسانات بازار ارز، بی‌ثباتی برای اقتصاد داخل است. به غیر از این، نوسانات بازار ارز به تولید‌کنندگانی که قصد واردات مواد اولیه را دارند نیزآسیب خواهد زد و موجب افزایش قیمت تمام شده کالا می‌شود. اگر این روند ادامه داشته باشد و بازار ارز دچار نوساناتی از این دست شود، در پایان سال جاری نرخ تورم قطعا افزایش خواهد داشت؛ چیزی که به هیچ عنوان مطلوب دولت نیست.
دیدگاهتان را بنویسید