زاینده رود «طلایی » نیست
دنیای معدن -کشف رگه های طلا در زاینده رود؛ خبری که قبل از هر چیز یادآور فیلم های وسترنی است که در رودخانه ها با ظروف فلزی به دنبال تکه های طلا هستند، اما انتشار این خبر در برخی از شبکه های اجتماعی که نشان می دهد برخی از مردم منطقه سبد به دست در بستر رود در جست وجوی طلا هستند، با واکنش های مختلفی مواجه شده است .
حال فارغ از اینکه فعالیت های اینچنینی در بستر رودخانه آسیب های جبران ناپذیری را بر اکوسیستم منطقه وارد می کند، این سوال در ذهن به وجود می آید که آیا به طور اساسی در منطقه اصفهان و بستر رودخانه زاینده رود ذخایر طلا وجود دارد یا اعلام کشف طلا در این رودخانه آن هم در شبکه های اجتماعی شایعه ای بیش نبوده است .
البته در این زمینه برخی از کارشناسان معتقدند خود منطقه اصفهان فاقد ذخایر طلا بوده و ممکن است برخی از آبراه های رودخانه با عبور از کمربندهای دارای ذخایر طلا به همراه خود تکه هایی از طلا آورده باشند که به طور قطع میزان آن به اندازه ای نیست که ارزش تخریب محیط زیست را داشته باشد. بهروز برنا، معاون اکتشافات سازمان زمین شناسی درباره وجود طلا در بستر رودخانه می گوید:
زاینده رود به شرایط زمین شناسی در استان اصفهان به گونه ای است که امکان وجود طلا در آن وجود دارد چراکه روی کمربند مس و طلا قرار گرفته است بنابراین احتمال وجود رگه هایی از طلا در زاینده رود وجود دارد. وی با عنوان اینکه برخی از آبراه های منشأ زاینده رود از کمربند ذخایر طلا و مس عبور می کنند، افزود: در محور سنندج سیرجان و ارومیه دختر رگه هایی از ذخایر طلا دیده شده بنابراین احتمال عبور یکی از آبراه های رودخانه زاینده رود از این محدوده و انتقال تکه های طلا به بستر رودخانه وجود دارد. وی تاکید کرد: اینکه گفته شود در بستر رودخانه زاینده رود مقادیر زیادی طلا کشف شده ، درست نیست اما همانگونه که گفته شده احتمال کشف تکه های طلا در برخی از مناطق رودخانه دور از انتظار نیست . اکوسیستم منطقه به گفت :
زمانی می توان گفت طلا برای محیط زیست مضر است که هنگام ترکیب شدن با آب و دیگر عناصر، واکنش شیمیایی داشته باشد و به این ترتیب برای آب و خاک یا محیط زیست زیان به وجود آورد. درواقع عناصری که ممکن است در کنار طلا وجود داشته باشند همچون آرسنیک و آنتیموان و کانی هایی که این عناصر را به همراه دارند، در صورت قرار گرفتن در محیط های آبی و حل شدن آنها ممکن است آلودگی به همراه داشته باشند.
وی معتقد است وجود کانسارهای معدنی در بستر رودخانه و محیط های آبی به طور معمول آسیبی به شرایط زیست محیطی و اکوسیستم آن نخواهد رساند چر اکه از زمان شکل گیری و تکامل یافتن این رودخانه کانسارهای معدنی محیط تشکیل شده و به این ترتیب تکامل و سازگاری و قابلیت تطبیق پیدا کردن با محیط به وجود خواهد آمد.
در واقع بسیاری ا زخبر احتمال کشف طلا در زنده رود از عناصر محیط زنده از باکتری گرفته تا موجودات گیاهی و گونه های گیاهی با آلودگی و غلظت های متفاوت موجود در خاک و سنگ بعد از هزاران سال به تعادل می رسند و در صورتی که فعالیت انسانی سبب برهم خوردن تعادل منطقه نشود، این تعادل همچنان به روند خود ادامه خواهد داد. فتحی در ادامه به وجود برخی کانسارها همچون طلا و عناصر مختلف در بستر رودخانه زاینده رود اشاره کرد و گفت : از زمان تشکیل رودخانه عناصر مختلفی در بستر رودخانه به وجود آمده و با گذشت زمان آلودگی هایی که ممکن است توسط این عناصر به وجود بیاید با شرایط زیست محیطی و اکوسیستمی منطقه همراه شده و تاکنون مشکلی به علت وجود ترکیبات سمی یا آلاینده ای خاص که منجر به آلوده شدن محیط شود، به وجود نیامده است . وی افزود: فعالیت های انسانی و تغییر دادن شرایط حاکم بر محیط وجود کانی ها و عناصر مختلف در بستر رودخانه ها تنها موجبات آلودگی و تشدید آن را به دنبال خواهد داشت .
اما نکته ای که درباره وجود ذخایر طلا در برخی رودخانه های کشور وجود دارد این است که به عنوان مثال در حوضه آبریز زرینه رود و سرشاخه های آن طلا و عناصر همراه آن همچون آرسنیک و آنتیموان وجود دارد. اما نکته ای که درباره این کانی ها وجود دارد حل شدن آنها در آب و ایجاد آلودگی است ولی از آنجایی که در زمان طولانی یعنی از زمان تشکیل کانسار و رودخانه به تعادل رسیده و این مواد به طور طبیعی در اکوسیستم آن وجود داشته بنابراین تاکنون آسیبی به محیط زیست و حیات وحش وارد نشده است .
وی معتقد است وجود کانی های معدنی همچون طلا و سرب در منطقه ای نمی تواند باعث به وجود آمدن خطرات زیست محیطی شود چر اکه در بسیاری از نقاط به طور طبیعی عناصر مختلفی از نظر معدنی رخنمون داشته و در اثر هوازدگی به صورت نزولات جوی و محلول درآمده و وارد محیط های رودخانه ای و دریاچه ها می شود. فتحی اظهار کرد: بسیاری از آلودگی ها به صورت آنومالی ژئوشیمیایی در نقاط مختلف پوسته زمین با غلظت بالا وجود دارند اما به صورت ذاتی آلاینده محیط زیست نیستند و در میلیون ها سال با محیط اطراف خود به تعادل رسیده و حفظ شده و چناچه فعالیت انسانی باعث از بین رفتن این تعادل نشود، نمی توان گفت در یک منطقه مشکل به وجود می آورد.
وی در ادامه تاکید کرد: فعالیت انسانی اگر به صورت درست و براساس اصول علمی انجام شده و باعث برهم خوردن زهکشی رودخانه و وضعیت کیفی وکمی رودخانه نشود آسیبی به محیط زیست وارد نخواهد کرد. وی با عنوان اینکه برای بهره برداری از مواد معدنی در بستر رودخانه باید شاخص های کیفی آب مورد توجه قرار گیرد، گفت : در صورتی که در اجرای عملیات بهره برداری از ماده معدنی شاخص های سلامت و کیفیت آب دستخوش تغییرات شدید نشود و به عبارتی رژیم هیدرولیکی و دینامیکی رود آسیب نبیند، بهره برداری از موادمعدنی امکانپذیر خواهد بود. این در حالی است که در بسیاری از مناطق به دلیل نگاه اقتصادی و نبود توجه به محیط زیست فعالیت های معدنی زمینه برهم خوردن تعادل محیط زیست و ایجاد آلودگی در محیط زیست را فراهم کرده است .
دیدگاهتان را بنویسید