سود صنایع معدنی از کاهش قیمت نفت

این امر به دو شکل مستقیم و غیرمستقیم تاثیر خود را بر صنایع معدنی داخل کشور می گذارد. به شکل مستقیم باید به دلیل کاهش قیمت تمام شده قیمت محصولات معدنی کاهش یابد. گفت وگو با در شرایط تحریم و کاهش قیمت نفت و کاهش میزان صادرات نفت ، نسخه اقتصاد مقاومتی را در صدر اقدامات و دستور کار خود قرار دادیم . صرفنظر از آثار منفی که کاهش درآمدهای نفتی دارد معتقدیم آثار مثبت این اتفاق از آثار تخریبی آن بیشتر است .

وی می افزاید: کشورهایی که وابسته به درآمدهای نفتی هستند به نسبت میزان فروش خود عایدی بیشتری از درآمدهای نفتی دارند، بنابراین با کاهش درآمدهای نفتی آنها بیشتر متضرر می شوند ضمن اینکه ایران تنها کشوری نیست که کاهش قیمت نفت را متحمل می شود. وی اضافه می کند: تجربه سال های بعد از انقلاب و دوران جنگ به ما آموخته که در شرایط سخت بیشتر توانسته ایم خود را تجهیز و مهیا کنیم و تئوری و دانش را برای عملیاتی کردن در حوزه صنایع داخلی به کار گیریم . فاطمیان ادامه می دهد: ما اثرات مستقیمی از کاهش قیمت نفت در صنایع معدنی نمی بینیم و از نظر منطق اقتصادی نیز صنایع معدنی ما وابستگی کامل به مواد معدنی و انرژی تولید داخل دارند بنابراین انتظار کاهش قیمت به دلیل کاهش قیمت نفت در تولید مواد معدنی را نمی توان داشت . وی اضافه می کند:

اگر زمانی ظرفیت اضافه و نصب شده ، در تامین مواد اولیه با مشکل روبه رو باشد ترجیح این است که مواد اولیه مورد نیاز وارد شده تا خط ارزش تولید در ایران کامل شود و در حقیقت ارزش آن برای ایران درآمدزایی داشته باشد. این هدف دور از دسترس نیست و همواره در دستور کار بوده اما درباره اینکه شاهد اثربخشی کاهش قیمت نفت در ایران نیستیم باید بگوییم ما در تولید و صادرات در سال 93 نسبت به سال 92 رشد قابل توجهی داشتیم چنانکه صادرات صنایع معدنی در 9ماه سال 93 از نظر وزنی 23درصد، از نظر ریالی 28درصد و از نظر دلاری 21 درصد رشد داشته است . وی می افزاید: در حوزه مواد معدنی نیز در مدت یاد شده نسبت به مدت مشابه سال 92 از نظر وزنی ، صادرات مواد معدنی 44درصد، ریالی 36درصد و دلاری 38درصد رشد داشته ایم .

مدیر کل صنایع معدنی با اشاره به اینکه در بخش واردات مواد معدنی نیز افزایش 23درصدی و در واردات صنایع معدنی 11درصد افزایش را شاهد بودیم ، می گوید: واردات این مواد نیز به منظور تکمیل زنجیره ارزش و توسعه زنجیره ارز و کسب ثروت اتفاق می افتد و در حقیقت با هدف مارکتینگ کردن این مواد در داخل کشور انجام می شود. جذاب سرمایه های سرگردان موسوم به پول های داغ است که با کاهش قیمت نفت و از دست دادن جذابیت بازار فرآورده های نفتی ممکن است به این سمت برود. با این حال تحلیل کارشناسان از وضعیت کنونی صنایع معدنی این است که کاهش قیمت نفت در صنایع معدنی تغییر محسوسی داشته است .

محمدرضا بهرامن ، نایب رییس خانه معدن ایران با بیان این مطلب در گفت وگو می گوید: کاهش قیمت نفت اثرات با مستقیمی بر قیمت تمام شده مواد معدنی دارد و هرچه انرژی موردنیازشان بیشتر باشد اثر بیشتری می گیرند. این تاثیر در قیمت آجر، سیمان ، فولاد و سنگ های ساختمانی که مصرف انرژی بالایی دارند و حتی در قیمت کالاهای بعدی وابسته به این صنایع مانند ساختمان نیز دیده می شود که به طور نسبی مثبت و در مصارف بخش های مختلف محسوس است . وی با اشاره به اینکه قیمت کالاهای صادراتی معدنی کاهش نسبی داشته ، اضافه می کند: از بدو ورود مواد معدنی به کارخانه تا مصارف نهایی این مواد، کاهش قیمت ها را می توان دنبال کرد و البته می تواند تقاضا را در بازار های وارداتی کاهش دهد و شاید بخشی از رکود حاصل شده در بخش مسکن و ساخت وساز به همین عامل برگردد.

بهرامن با اشاره به اینکه با کاهش قیمت نفت انتظار کاهش قیمت تمام شده را دارد، عنوان می کند: متقاضی پیشنهاد خود را ارائه می دهد اما از آنجا که تولید در کشور ما با حمایت های یارانه ای دولت همراه است ، کاهش قیمت ها به سرعت نشان داده نمی شوند و حداقل تاثیری را تا الان در قیمت ها شاهد نبوده ایم و محسوس نیست . وی ادامه می دهد: با این حال سایر کشورها به این دلیل که انرژی مورد نیازشان را خریداری می کنند با کاهش قیمت ها، قیمت تمام شده شان کاهش می یابد، اما تولید کنندگان ایرانی به دلیل استفاده از منابع سوخت و انرژی داخلی چندان تاثیری از کاهش قیمت ها نداشته اند و نمی توانند در قیمت تمام شده صنایع معدنی با رقبای شان برابری کنند، راهکار هم این است که دولت در این موضوع ورود پیدا کند و با درنظر گرفتن تعرفه ها و جوایز صادراتی از صنایع معدنی حمایت کند تا صنایع معدنی بازارهای خود را از دست ندهند. نایب رییس خانه معدن با بیان اینکه دولت این حمایت ها را حداقل در کوتاه مدت ادامه دهد، می افزاید: صنایع به سیاست های حمایتی دولت حداقل تا زمان کوتاهی نیازمندند.

وی می گوید: البته اکثر صنایع معدنی قبل از کاهش جهانی قیمت نفت وارد فاز کاهش قیمت ها شده و تاثیر خود را روی اکثر مواد معدنی گذاشته اند. افت قیمت نفت هزینه تامین انرژی فولادسازان را 6 تا 10درصد پایین آورد که این افت جدای از تاثیر افت 50درصدی قیمت سنگ آهن و زغال سنگ نسبت به سال قبل است . قیمت قراضه نیز 21درصد افت داشته و می تواند باز هم کاهش یابد. کک نیز 27درصد ارزان تر شده است . کارشناسان می گویند تاثیری که صنایع معدنی می پذیرند، از بازار جهانی است و به طور مستقیم از کاهش قیمت نفت تاثیر نمی گیرند ولی از طرف دیگر گروهی معتقدند کاهش قیمت تمام شده محصولات معدنی در کشور های دیگر که رقیب محسوب می شوند،

می تواند سود و بازار محصولات معدنی داخل را تحت تاثیر قرار دهد. کاهش درآمدهای نفتی در کشورهایی که اقتصاد تک محصولی دارند به طبع دولت ها را با چالش جدی روبه رو می کند. ایران در گفت وگو با مطلب می گوید: با این حال در کشورهای نفتخیز منطقه کمترین تاثیر را صنایع معدنی ایران متحمل شدند چراکه میزان فروش نفت ما یک میلیون بشکه در روز است و از آنجایی که بخش داخلی از سوبسیدهای دولتی استفاده می کند چندان تاثیری از این امر نپذیرفته است اگر چه در صادرات ما نیز مانند سایر کشورها تحت تاثیر قرار گرفته ایم . وی می افزاید: کشورهای منطقه مانند امارات ، قطر، کویت و عربستان نیز از آنجا که وابستگی بیشتری به درآمدهای نفتی دارند و برخلاف ایران ،

کشور صنعتی محسوب نمی شوند اما از آنجا که دارای ذخایر مناسب ارزی هستند، بهتر توانسته اند شوک ناشی از کاهش قیمت نفت را تحمل کنند. وی ادامه می دهد: با این وضعیت در کشوری مانند عراق که دارای بحران های داخلی فراوانی است ، با کاهش قیمت نفت ، همان صنایع اندکی که وجود دارد با چالش های جدی روبه رو شده است . در بحرین اما صنایع معدودی مانند آلومینیوم سازی وجود دارد اما از آنجا که بیشتر فرآوری کننده مواد معدنی وارداتی یا صنایع تبدیلی هستند، به آن حد نمی توانند به درآمدهای صادراتی این صنایع وابسته باشند. خسروجردی می افزاید: در امارات از آنجا که بیشترین حوزه های نفتی در ابوظبی که یکی از شیخ نشین های هفت گانه این کشور است ، قرار گرفته و بخش عمده درآمدهای نفتی به این شیخ نشین تعلق دارد و دوبی که درآمدهای ناشی از تجارت آزاد را به دست می آورد با در نظر گرفتن ذخایر بسیار خوب ارزی شان چندان لطمه ای از کاهش قیمت نفت ندیده اند. وی با تاکید بر اینکه ایران کشوری صنعتی محسوب می شود، می گوید:

اگر چه بخشی از صنایع ایران به ویژه صنایع معدنی خوابیده اما با سیاست های ابلاغی رهبر معظم انقلاب درباره استفاده از تمام ظرفیت های تولید در کشور می توانیم با جلوگیری از خام فروشی مواد معدنی ، و تکیه بر صنایع کوچک در کنار صنایع بزرگ و سایر ظرفیت های ثروت ساز کشور از بحران کاهش قیمت نفت نجات پیدا کنیم . وی می افزاید: تجربه چنین شرایطی برای رسیدن به لزوم جداسازی اقتصاد از شیر نفت ضروری بوده است .
صمت