149402

مهندس تورج زارع مدیرعامل شرکت آلومینای ایران:

تا شهریور ما به ظرفیت تولید 40 هزارتن آلومینیوم در سال دست پیدا می کنیم

دنیای معدن -تا شهریورماه به ظرفیت تولید 40 هزار تن در سال می رسیم ولی پس از آن، فاز افزایش ظرفیت تا 120 هزار تن را فعلاً متوقف کرده ایم.• دانش و بومی سازی ما در صنعت آلومینا تا جایی بالا رفته است که می توانیم همین کارخانه ی آلومینای ایران را تا 90 درصد خودمان بسازیم.• برنامه ی ما ساخت کارخانه آلومینا با ظرفیت 500 هزار تن در سال است تا بتوانیم بوکسیت های کم عیار را نیز فراوری کنیم.• شکستن رکورد 20 ساله تولید آلومینا در صورت استفاده از معدن تاش قطعی است.

آنچه در ادامه می خوانید گفتگویی با آقای مهندس تورج زارع، مدیرعامل شرکت آلومینای ایران است که توسط خبرنگار مجله آلومینیوم انجام شده است:

با نگاهی به آمار تولیدات شرکت آلومینای ایران در سال های گذشته متوجه می شویم که در سال ۹۵ آلومینای تولیدشده از میزان یک میلیون تن بوکسیت برابر با 235 هزار تولید بوده است و در سال های بعد از آن به ترتیب از ۷۹۶ هزار و ۷۱۹ هزار بوکسیت، ۲۴۰ هزار تن و 237 هزار تن آلومینا تولید شده است و در سال ۹۸ نیز از میزان 848 هزار تن بوکسیت، ۲۳۳ هزار تن آلومینا تولید شده است. دلیل نامتناسب بودن این اعداد چیست؟ چرا که به صورت عادی تقریبا از هر دو تن بوکسیت یک تن آلومینا بدست می آید؟

از سال های گذشته در جاجرم عملیات استخراج انجام می شد در آن سال ها دانش استفاده از بوکسیت با عیار پایین وجود نداشت و به همین دلیل یکسری از استخراج های سال های گذشته ناگزیر ذخیره شده بود و درواقع استفاده نشده بود. اما در سال های اخیر که تجربه و دانش شرکت بالاتر رفته است، توانسته ایم بوکسیت های دپوشده سال های گذشته را دوباره با ی فرآوری اولیه وارد مدار کنیم، پس تغییراتی که در میزان تناسب بین میزان بوکسیت و آلومینای تولیدشده دیده می شود اعداد دقیقی نیستند و ممکن است بخشی از بوکسیت مصرفی از ذخایر سال های گذشته باشد و برعکس نیز ممکن است اتفاق افتاده باشد. پس لزوماً نمی توان بین میزان استخراج و میزان تولید آلومینا از آن در طول یکسال تناسب بست و تنها عدد قابل استناد، میزان بوکسیتی است که برای فراوری وارد کارخانه شده است. درواقع ما آماری به نام استخراج داریم و در کنار آن آماری به نام مصرف بوکسیت در کارخانه داریم و این دو را باید از هم متمایز دانست.

باید اضافه کنم درحال حاضر با توجه به کیفیت و عیار بوکسیت مان، تولیدات شرکت در کف کیفیت قرار دارد و این درواقع موفقیتی برای شرکت ما محسوب می شود که توانسته ایم با بوکسیتی با عیار پایین این میزان تولید آلومینا را داشته باشیم.

در سال گذشته متأسفانه نتوانستیم از معدن تاش به دلایل محیط زیستی بهره کامل ببریم و استخراج از آن معدن کاهش پیدا کرد و بخشی متوقف شد. البته در آن مورد بحث هایی مطرح شد که خیلی هم درست نبود و ازنظر ما در این مورد بحث های نادرست و ناحقی اتفاق افتاد و بنده معتقدم از لحاظ رعایت پروتکل های محیط زیستی در معدن تاش بدون شک ما جزو بهترین های کشور هستیم و ما بهترین معدن محیط زیستی را در آن منطقه دراختیار داریم. اما بازهم با نبود آن معدن، خوشبختانه ما توانسته ایم از باقی معادن، بوکسیت خود را تأمین نمائیم و در کنار آن در خود کارخانه نیز توسعه و بهینه سازی هایی انجام شده است که می توانیم حتی با بوکسیت با کیفیت پایین تر نیز کف تولید کارخانه را در همان سطح قبلی حفظ نمائیم و بدیهی است که اگر به ویژه امسال بتوانیم معدن تاش را به مدار اضافه کنیم، به دلیل زیرساخت های ایجادشده قطعاً خواهیم توانست رکورد 20 ساله تولید آلومینا در کشور را جابه جا کنیم.

بحث معدن تاش درحال حاضر به کجا رسیده است؟

درواقع ازنظر بحث های محیط زیستی و رعایت پروتکل ها، کوچکترین ایرادی در معدن وجود ندارد اما یک سری بحث های اجتماعی و محلی و برخی نگاه مدیران به آن معدن باعث شده که فعلاً نتوانیم با ظرفیت کامل در آنجا فعالیت کنیم و امیدواریم با تعامل بیشتر و شفاف سازی بیشتر بتوانیم این معدن را نیز فعال نمائیم و تولیدمان را ارتقاء دهیم.

در سال گذشته شما طرحی را مربوط به افزایش بهره برداری آلومینا از بوکسیت با عیار پایین تر مطرح نمودید و ظاهراً فعالیت ها و موفقیت هایی نیز در این زمینه داشته اید لطفاً درمورد این طرح و چگونگی وضعیت آن درحال حاضر توضیحاتی را بفرمائید؟

به دلیل اینکه بوکسیت های کشور ما کم عیار و درمقایسه با بوکسیت های دنیا کم کیفیت است لذا ما برروی فرآوری بوکسیت های کم عیار کار کرده ایم و در سال گذشته این فعالیت را به کمک چینی ها آغاز نمودیم و خوشبختانه به نتایج خوبی رسیدیم و درحال حاضر وارد فاز دوم مطالعات پایه ای در این زمینه شدیم تا بتوانیم از بوکسیت های کم عیار و شیلی در این زمینه استفاده نمائیم. این بوکسیت ها درحال حاضر در کارخانه ذخیره می شوند و تلاش ما بر آن است که بتوانیم آن بوکسیت ها را نیز تبدیل به آلومینا نمائیم و پروژه ای با دو برابر ظرفیت فعلیمان یعنی حدود 500 هزار تن مدنظر ماست و درصورت موفقیت طرح می توانیم از بوکسیت های کم عیار برای تولید آلومینا استفاده کنیم و بخش بیشتری از نیاز کشور را تأمین نمائیم.

درحال حاضر از هیدروکسید آلومینیومی که تولید می کنید چه بهره ای می برید؟

اگر بخواهیم محصولات شرکت آلومینای ایران را دسته بندی کنیم، بخشی از آن آلومینا با گرید متالورژیکی است که در کارخانجات تولید فلز آلومینیوم مصرف می شود که حدود 200 هزار تن در سال مصرف می شود اما بخشی از تولید نیز برای تأمین مواد اولیه صنایع دیگری کشور که به آلومینا نیاز دارند، مصرف می شود. ضمن اینکه ما یک محصول میانی نیز به نام هیدرات آلومینیوم (هیدروکسید آلومینیوم آب دار) داریم که از آن در صنایع مربوط به شوینده ها استفاده می شود و درواقع بخش عمده ای از این نوع ماده اولیه شوینده ها را تأمین می نمائیم و علاوه بر آن، در صنایع نسوز و … نیز شرکت آلومینای ایران تأمین کننده هیدرات موردنیاز آنهاست.

باخبر شدیم که احتمال واگذاری شرکت هپکو به ایمیدرو وجود دارد، آیا در آن صورت امکان استفاده شرکت آلومینای ایران از ماشین آلات این شرکت نیز در آینده وجود دارد؟

معدن کاری صنعت بسیار دشواری است و نیاز به ماشین آلات پیشرفته و به روز با قابلیت های بالا دارد. در گذشته شرکت هپکو ماشین آلات روز دنیا مانند "کوماتسو" را مونتاژ می کرد و به معدنکاران ارائه می شد. درحال حاضر اما هپکو ماشین آلاتی درمقیاس کوچکتر را خود تولید می کند که برای راه سازی و معادن کوچک مقیاس می تواند قابل استفاده باشد اما برای معادن بزرگ مقیاس و پوشش ماشین آلاتی این نوع معادن، به اعتقاد من هنوز شرکت هپکو نیاز به بالا بردن تکنولوژی دارد و حتی نیازمند آن است که بخش زیادی از ماشین آلات را وارد نماید و بخشی از آن را نیز داخلی سازی نماید. اما تاکنون این شرکت توان رقابت با محصولات و تکنولوژی های روز دنیا را نداشته است و امیدواریم در آینده این اتفاق بیفتد.

تولید روزانه و ماهانه شرکت آلومینای ایران در زمینه شمش آلومینیوم درحال حاضر چقدر است و ظرفیت فاز اول و دوم و سوم به چه میزان خواهد بود؟

درحال حاضر شرکت ما تقریباً ماهانه 2000 تن شمش آلومینیوم با گرید بالا تولید می کند و تاکنون به 60 درصد ظرفیت خود رسیده ایم و امید داریم که تا پایان شهریور 99 به ظرفیت کامل فاز اول یعنی حدود 40 هزار تن در سال برسیم که در آن صورت ظرفیت ماهانه تولید آلومینیوم به حدود 3333 تن خواهد رسید.

آیا شرکت شما برای تولید آلومینیوم ازنظر بسترهای لازم مانند برق و انرژی با مشکلاتی مواجه نبوده است؟

خوشبختانه از این نظر با مشکلی مواجه نیستیم چراکه دیماند لازم به اندازه فاز یک مجموعه را خریداری کرده ایم و تمامی زیرساخت ها برای رسیدن به تولید 40 هزار تن در سال آماده شده است که این ظرفیت فاز یک مجموعه است. درمورد فازهای دو و سه نیز بسیاری از زیرساخت ها آماده است و درصورتی که شرایط کشور ازنظر تأمین آلومینا برای سایر شرکت های مصرف کننده آلومینا یعنی ایرالکو، المهدی و آلومینیوم جنوب کمی بهتر شود و کمبودی برای تأمین آلومینا برای آنها از طریق واردات و… نداشته باشیم می توانیم آن دو فاز را نیز تکمیل و فعال نمائیم. درنهایت درصورت تکمیل فازهای مجموعه ظرفیت تولید آلومینیوم شرکت آلومینای ایران به 120 هزار تن در سال خواهد رسید.

با توجه به اینکه بخش زیادی از طرح های توسعه ای شرکت آلومینای ایران بومی سازی شده است و توسط متخصصین داخلی طراحی و اجرا شده است، آیا به نسبت گذشته راندمان برق و انرژی شرکت با تغییری مواجه نشده است؟

خوشبختانه در بخش آلومینا بسیاری از قسمت ها داخلی سازی شده است ولی در بخش هایی که تکنولوژی های خاص دارند هنوز هم از تجهیزات و امکانات وارداتی استفاده می کنیم، با این وجود حدود 95 درصد قطعات موردنیازمان را از داخل کشور تأمین می کنیم و در زمینه همان 5 درصد باقیمانده نیز ما درحال فعالیت و تحقیق و توسعه هستیم و خوشبختانه سال به سال وضعیت ما در این زمینه بهتر می شود و همان راندمانی که در بخش آلومینا در گذشته داشتیم، حفظ کرده ایم.

البته نکاتی نیز در این زمینه وجود دارد ازجمله اینکه وقتی کیفیت بوکسیت کشور ما پایین تر است حتماً مصرف انرژی بالاتری را می طلبد و ابعاد تولید نیز کوچکتر می شود. اما برنامه هایی داریم که موجب کاهش مصرف انرژی و افزایش بهره وری خواهد شد و موفقیت هایی نیز داشته ایم ولی اینها را باید متناسب با صنعتی که داریم بررسی کنیم و توجه به این داشته باشیم که تکنولوژی های خیلی پیشرفته تری در دنیا ایجاد شده است و این تکنولوژی که ما از آن استفاده می کنیم به روز نیست و نه تنها 20 سال است که در داخل کشور فعالیت داشته بلکه در همان زمان هم که وارد شده است تکنولوژی سال های قبل خود بوده است. بنابراین نباید آن را با تکنولوژی های نو در دنیا ازنظر مصرف انرژی مقایسه کنیم.

در بخش آلومینیوم هم در زمینه ساخت دیگ ها، سوپر استراکچرها و… بومی سازی هایی داشته ایم ولی عدد قابل ملاحظه ای نیست. در بحث تجهیزات تأمین برق صنعت آلومینیوم که شامل ترانس ها و رکتی فایرهاست ما هنوز تکنولوژی لازم را نداریم و باید هنوز هم واردکننده باشیم و ما نیز از تکنولوژی فوجی ژاپن استفاده می کنیم و فقط در بحث قطعات یدکی برای این دستگاه ها از تولیدات داخل کشور استفاده می کنیم.

بخش دیگر مهم در صنعت آلومینیوم، بخش کرین هاست که آن هم از برندهای معروف دنیا استفاده شده است و ما درحال حاضر هنوز در این زمینه نیز تکنولوژی ساخت صفر تا صد کرین ها را نداریم. پس به طور کلی وابستگی ما در صنعت آلومینیوم به تکنولوژی خارجی خیلی بیشتر است و برخلاف صنعت آلومینا (با شکل فعلی صنعت ما) که ما قادر به داخل سازی 90 تا 95 درصدی هستیم ولی در بخش آلومینیوم اگر بخواهیم کارخانه ای بسازیم هنوز هم مجبور هستیم ترانس ها، رکتیفایرها، بخش های کنترلی، PLC ها، ابزار دقیق، کرین ها و حتی بخش FTP را از خارج کشور تأمین نمائیم.

عرضه محصولات آلومینیوم شرکت درحال حاضر به چه شکل است؟

ما محصولات آلومینیومی را تنها در بورس کالا عرضه می کنیم و بخشی را نیز برای تأمین مواد اولیه مان الزاماً صادر می کنیم.

چرا مدتی است که عرضه آلومینیوم شرکت جاجرم را در بورس کالا نداشته ایم؟

همانطورکه گفتم تولید ما در ماه چیزی بیشتر از 1600 تن نیست و حتماً مجدداً در بورس عرضه خواهیم کرد و علت اینکه کمی عرضه ها با تأخیر اتفاق می افتد نیز به دلیل بازپرداخت برخی بدهی ها به شرکت سازنده است که به صورت شمش آلومینیوم پرداخت می شود ولی حتماً به زودی بازهم عرضه شمش آلومینیوم در بورس کالا خواهیم داشت همانطورکه از ابتدای سال نیز چیزی حدود 2 هزار تن شمش آلومینیوم در بورس عرضه داشته ایم.

اخیراً پیشنهادی توسط سندیکای صنایع آلومینیوم ایران ارائه شده است که مانند صنایع دیگر فلزی یعنی مس، فولاد و … که عرضه هایشان دارای جدول زمانی مشخص است، برای آلومینیوم هم چنین اتفاقی بیفتد؛ آیا با چنین پیشنهادی موافق هستید و آیا شرکت شما نیز از آن استقبال خواهد کرد؟

ما با این طرح مخالفتی نداریم ولی درحال حاضر ما چیزی حدود 1000 تن در ماه را می توانیم راهی بورس کالا کنیم و درصورتی که ازنظر بورس کالا این امکان وجود داشته باشد که عرضه ما خرد شود و در روزهای مشخص دو هفته یکبار اتفاق بیفتد و قوانین و ضوابط بورس این اجازه را بدهد ما مخالفتی با این طرح نداریم و از آن استقبال خواهیم نمود چراکه علاقمندیم که مشتریان ما اگر دنبال محصول ما هستند حتماً موفق به دریافت آن شوند و از قبل هم مطلع باشند.

آیا امکان عرضه سهام شرکت آلومینای ایران در بورس اوراق بهادار وجود دارد؟

بله، البته قبل از آن ابتدا باید بحث واگذاری یا عدم واگذاری شرکت توسط سازمان ایمیدرو مشخص شود که فکر می کنم تا پایان امسال اتفاق بیفتد سپس درصورت واگذاری، امکان عرضه سهام در بورس وجود خواهد داشت. باید توجه داشت که صنعت آلومینا صنعت بسیار استراتژیکی برای کشور است و باید در واگذاری آن بسیار دقت شود.

شرکت شما چه برنامه های توسعه ای را در سال ۱۳۹۹ دنبال می کند؟

در ماه های بعدی شرایط تولید آلومینا به دلیل طرح های بهینه سازی و توسعه ای که در مجموعه آلومینا درحال انجام است، نسبت به سال گذشته بهتر خواهد بود. شرکت آلومینا با پروژه ای به عنوان «واشر پنجم» که کار شست وشوی باطله های گل قرمز را انجام می دهد، فعالیت هایی را انجام داده که تاکنون پیشرفت ۸۰ درصدی آن به دست آمده است. البته با توسعه ای که در این بخش حاصل شده است، می توانیم بوکسیتی را که کیفیت پایین تری دارد، در کارخانه قابل مصرف کنیم.

طی ۵ سال اخیر ۸ پروژه در این شرکت با هزینه ارزی ۹۸ میلیون یورو و هزینه ریالی ۳۳۵ میلیارد تومانی به بهره برداری رسیده است. برای امسال هم برنامه های متنوعی را دنبال می کنیم. اکنون پروژه هایی به ارزش ۱۳۵ میلیارد تومان درحال اجرا است. در میان پروژه های دردست اقدام امسال، مهم ترین پروژه شرکت تولید هیدرات های ویژه است که تنها ۴ کشور در دنیا این محصول را تولید می کنند. برای شروع این فعالیت، فاز آزمایشگاه و پایلوت انجام شده است و اکنون در فاز صنعتی هستیم که پیشرفت بیش از ۳۰ درصدی در آن حاصل شده است. بنابراین امیدواریم بتوانیم این محصول ویژه را تا پایان سال برای کشور تولید و بومی سازی کنیم؛ زیرا سالانه بین ۱۵ تا ۲۰ هزار تن هیدرات های ویژه از سایر کشورها به ایران وارد می شوند که در لوله های پلی اتلین و در کابل های برق به عنوان کند سوزکننده کاربرد دارند و تولید این محصول برنامه جدی ما برای سال ۱۳۹۹ است.

برای بخش بوکسیت های کم عیار چه هدف گذاری داشته اید؟

پروژه هایی دردست اجرا است تا بتوانیم روی بوکسیت های کم عیار فرآوری اولیه انجام دهیم و بعد از آن وارد سیستم عریض و طویل تولید آلومینا کنیم؛ البته پروژه های توسعه ای دیگری هم در بخش انحلال تعریف شده اند. در گل قرمز و باطله پروژه های توسعه ای داریم که تقریباً ۸۵ درصد پیشرفت دارند. درنظر داریم اکثر این پروژه ها را نهایتاً تا پایان نیمه اول سال ۱۴۰۰ به پایان برسانیم. همچنین برای راه اندازی یک پروژه بزرگ دیگر و تأسیس کارخانه جدید تولید آلومینا با دو برابر ظرفیت موجود هم درحال پیگیری هستیم. به دلیل اکتشافاتی که در بخش بوکسیت انجام شده است، حدود ۷۰ میلیون تن بوکسیت کم عیار برای ذخیره داریم که درحال حاضر در فرآیند ما قابل استفاده نیست. درحال حاضر با چینی ها کار می کنیم تا روش و فرمول فرآوری این ماده را به دست آوریم. با توجه به نیازی که کشور به آلومینا دارد، با توجه به اینکه ۲۰ درصد نیاز کشور را در داخل تأمین می کنیم و ۸۰ درصد واردات می شود، امیدوارم بتوانیم حداقل ۴۰ درصد دیگر به ظرفیت تولید آلومینا اضافه کنیم تا بتوان ۶۰ درصد آلومینای موردنیاز کشور را تأمین کرد. این پروژه بسیار بزرگ است و برآورد اولیه ما این است که حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیون یورو سرمایه گذاری این ابرپروژه خواهد بود. در همین حال برای صادرات هم برنامه هایی تعریف کرده ایم؛ در بخش آلومینیوم صادرات انجام می دهیم اما در بخش آلومینا به دلیل اینکه کشور به این ماده نیاز دارد، صادرات ممنوع شده است. درحالی که شرکت آلومینای ایران در سال های گذشته همواره به کشورهای تاجیکستان و آذربایجان صادرات داشته است.

دیدگاهتان را بنویسید