کار در عمق ۸۰۰ متری زمین/ سیاهی زغال بر چهره بی تدبیری

بارها از محرومیت کارگران زغالسنگ کرمان گفته شده است، از ریزش تونل‌ها و حوادثی مانند معدن باب نیزو، سختی کار، فروش نرفتن زغالسنگ و خصوصی سازی و عدم پرداخت به موقع دست مزد و...

اما گویی داستان کارگران معادن زغالسنگ کرمان با خصوصی سازی نه تنها بهتر نشده بلکه دل نگرانی‌های این مردان زغالی بیش از گذشته شده است.

طی ماه اخیر کارگران معادن کرمان بارها در خواست رسیدگی به مشکلاتشان را به گوش مسئولان رساندند و در این میان رسانه‌های معاند در حالی که حتی نمی‌دانند درد این کارگران چیست به جوسازی در خصوص وضعیت آنها پرداختند.

وعده‌هایی برای حل مشکلات کارگران

حالا مسئولان با حضور چند باره در جمع معدنکاران، برخی از خواسته‌های آنها که در استان قابل رفع بود را پیگیری کردند؛ جلسات متعددی با حضور کارگران و معدنکاران برگزار شده و قول‌هایی برای رفع برخی از مشکلات گرفته شده و وعده‌هایی نیز برای پیگیری سایر مطالبات معدنکاران در سطوح بالاتر داده شده است.

برای اینکه از نزدیک در جریان مشکلات آنها قرار گیرم به یکی از شمالی ترین شهرهای کرمان یعنی پابدانا رفتم.

صحبت‌هایی در مورد خصوصی سازی و یا پیمانکاری، آنها را نگران آینده شأن کرده است؛ سال‌ها در این معادن عرق ریخته‌اند و امیدوارند آینده‌ای بهتر پیش رو داشته باشند

پابدانا یکی از شهرهای کارگری استان کرمان در مجاور معادن زغال سنگ محسوب می‌شود، ۱۴۰ کیلومتر تا شهر کرمان فاصله دارد، جاده پر پیچ و خم و کوهستانی است، این جاده همزمان با فعال شدن معادن برای حمل و نقل زغال سنگ به ایستگاه راه آهن برای انتقال زغال به اصفهان ساخته شده است و با استانداردهای امروزی آنچنان سازگار نیست.

بعد از چند ساعت به پابدانا می‌رسم شهری کوهستانی با مردمانی که اکثراً در معادن کار می‌کنند، پای درد دل این مردم می‌نشینم و از آنها می‌خواهم مشکلاتشان را برایم بازگو کنند.

بافت جمعیت منطقه اکثراً بومی نیستند و می‌توان از اکثر اقوام ایران خانوارهایی را مشاهده کرد اما همگی هم دل و یکصدا برای افزایش تولید در معادن کار می‌کنند و البته توقعاتی هم دارند، اکثراًً برای کار در معادن راهی این شهر کوچک شده‌اند، سال جهش تولید است و همگی انتظار دارند مسئولان برای افزایش تولید معادن و در نتیجه رونق ساخت و ساز و استخراج معادن تلاش کنند اما.

اما به گفته یک زن سالخورده که همسرش و پسرانش در معادن کار می‌کنند «ساله به سال دریغ از پارسال».

مسئولان معادن به جای اینکه به فکر بهتر شدن روند کار و رفع موانع تولید باشند به فکر کمتر شدن هزینه‌های خودشان هستند.

ما اگر مشکلی داریم خودمان حلش می‌کنیم همان گونه که در ۴۰ سال گذشته در انقلاب این کار را انجام دادیم

وارد خانه یکی از معدنکاران می‌شوم، مردان خانه به معدن رفته‌اند و مادری سالخورده در خانه کوچک اما با صفا حضور دارد، وی اول صحبت‌هایش می‌گوید ما گلایه دارم اما گلایه ما باید در کشور خودمان حل شود و نمی‌خواهم حرفم سر از رسانه‌ها بیگانه در آورد. ما اگر مشکلی داریم خودمان حلش می‌کنیم همان گونه که در ۴۰ سال گذشته در انقلاب این کار را انجام دادیم و پای انقلاب ایستاده‌ایم اینجا دیار سردار سلیمانی است و دست به زانوی خودمان می‌گذاریم و بلند می‌شویم.

وی می‌گوید: اول از اینکه چرا حرف‌های ما از شبکه‌های معاند سر در آورد ناراحتیم، ما مردمی انقلابی هستیم که به کشور و آرمان‌هایمان علاقه داریم بسیاری از این خانواده‌ها شهید داده‌اند و تا آخرین نفس برای رسیدن به ارزش‌هایشان ایستاده‌اند، ما نمی‌خواهیم حرف‌هایمان از شبکه‌های خارجی پخش شود و حکایت ما با دروغ‌های بی اساس این رسانه‌ها گره بخورد.

اگر چرخ معدن بچرخد چرخ زندگی ما هم می چرخد

وی می‌افزاید: مردان ما صبح تا شب در این معادن کار می‌کنند، امید ما رونق تولید این معادن و در نتیجه گردش چرخ‌های اقتصاد کشور و در نهایت چرخ‌های زندگی خودمان است. اگر این معادن فعال باشند یعنی ما هم کار داریم و نان سرسفره هایمان می‌آید.

در عمق ۵۰۰ تا ۸۰۰ متری زمین میان گرد و غبار زغال کار می‌کنیم

یک مرد جوان از اهالی همین محله وارد بحث می‌شود و می‌گوید: در گرمای هوای این روزها مردم با کولر و یا بدون کولر در محل کارشان در حال فعالیت هستید اما ما باید با بیل و کلنگ با استفاده از آسانسور به عمق ۵۰۰ تا ۸۰۰ متری برویم و در میان گرد و غبار در حالی که از برخی از تونل‌ها به صورت دراز کش جلو می‌رویم زغال سنگ را از عمق کوه‌ها خارج می‌کنیم.

نگاهی به دغدغه معدنکاران

اسماعیل می‌گوید: نگرانی ریزش معدن و تجمع گاز متان هم همیشه وجود دارد، در این شرایط نباید نگران معیشت و آینده باشیم اما قراردادهای ما یکساله است و اکثراً بیمه نداریم و طرح طبقه بندی مشاغل هم در معادن اجرا نمی‌شود.

این جوان می‌گوید: متأسفانه همین وضعیت را هم نمی‌خواهند حفظ کنند، می‌خواهند ما را زیر نظر شرکتهای پیمانکاری ببرند در گذشته هم این وضعیت را تجربه کرده‌ایم ۳۰ روز کار می‌کردیم و ۲۰ روز بیمه برای ما رد می‌کردند.

مردی دیگر می‌گوید: در قراردادهای ما به جای اینکه بنویسند انجام کار معین می‌نویسند کارگر قانون کار، کارگران می‌خواهند وضعیت قرار دادهایشان اصلاح شود.

میثم می‌گوید: حقوق ما بسیار ناچیز است و خبری از اضافه کار نیست در بهترین حالت بالای قرار داد ما می‌نویسند انجام کار معین که هر سال در صورت صلاحدید تمدید می‌شود.

اکثر کارگران سختی کار دریافت نمی‌کنند / ‏‬ ریه‌هایمان از کار افتاده است

اکبر دیگر کارگر می‌گوید: به دلیل آلودگی بالای معادن زغال سنگ اکثر کارگران بعد از چند سال دچار مشکلات جدی ریه می‌شوند و از کار خارج می‌شوند اما بیمه ما در گذشته به درستی ثبت نشده و با مشکل مواجه می‌شویم.

وی می‌گوید: مهمترین نگرانی ما واگذاری معادن به بخش خصوصی و عدم رعایت قانون طبقه بندی مشاغل است، واگذاری معادن به پیمانکار عملاً جلوی تولید را می‌گیرد و کارگر را با فشارهای بیشتر مواجه می‌کند.

این کارگر می‌گوید: امکانات ایمنی لازم نیز در معادن وجود ندارد و اکثر وسایل مستهلک شده‌اند در این شرایط باید کار کنیم و برخی از موارد هم حقوق ما هر چند ماه یک بار پرداخت می‌شود.

وی با اشاره به اینکه رهبر انقلاب امسال را سال جهش تولید اعلام کرده‌اند گفت: انتظار داریم از معادن و کارگران حمایت شود نه اینکه ما را به شرکت‌های پیمانکار بسپارند و بعد از سال‌ها کار کردن به بهانه‌های واهی کارگران را از کار بیکار کنند در این سن من کجا و چگونه کار پیدا کنم؟

انتظار داریم از معادن و کارگران حمایت شود نه اینکه ما را به شرکت‌های پیمانکار بسپارند و بعد از سال‌ها کار کردن به بهانه‌های واهی کارگران را از کار بیکار کنند

حرف‌های کارگران تمامی ندارد اما خورشید در حال غروب کردن است و راه برگشت طولانی در اطراف جاده می‌توان معادن و توده‌های زغالی که روی هم انباشت شده‌اند مشاهده کرد.

این زغال‌ها قرار است سوخت کوره‌های کارخانه‌های فولاد را تأمین کنند و چرخ صنعت را بچرخانند اما سالهاست چرخ زندگی کارگرانی که زغال‌ها را از دل زمین خارج می‌کنند به سادگی نمی چرخد و کارگران نگران آینده هستند.

کارگران معدن هم شیفت اول کار را تمام کرده‌اند و در مینی بوس های آبی رنگ در حال بازگشت به خانه هستند.

طی روزهای اخیر مسئولان با نماینده کارگران جلسات مشترکی را با مسئولان استانی و گاه کشوری برگزار کرده‌اند و وعده‌هایی برای حل مشکلات شنیده‌اند، مسئولان هم می‌گویند هر چه در اختیار ما باشد در استان انجام می‌دهیم اما بسیاری از خواسته‌های کارگران باید در پایتخت رفع شود که از آن جمله می‌توان به طرح طبقه بندی مشاغل اشاره کرد.