جز خبرنگاران کسی خبری از «زمستان یورت» نمی گیرد/ درخواست بازنگری پرونده معدن آزادشهر از آیت الله رئیسی

به گزارش دنیای معدن، داود خاندوزی؛ در حادثه معدن زمستان یورت سال 96 خورشید 43 خانواده غروب کرد و از آن پس بیش از 100 فرزند دیگر گرمای دست پدر را حس نکردند.

کودکان معدنچیان گلستانی دلتنگ چهره ای هستند که نمی دانند معدن یورت با آنها چه کرده است، سه سال است که این کودکان همان روسیاهی پدر را می خواهند و هنوز هم تصور می کنند که فاجعه زمستان یورت دروغ است.

شکوفه های لبخند بر لبان خانواده های داغدار معدن یورت چند سالی است که باز نشده و عطر دل انگیز محبت پدر و نوازش معصومانه دستان گرم او در خانه نپیچیده است.

داستان این 43 نفر را همه می خواهند از یاد ببرند، حتی مقصران این فاجعه بزرگ که بارها و بارها به جای شنیدن حرف هایشان آنها را به هر طریق خاموش کردند تا جایی که زیر بار حقیقت در معدنی سرد و تاریک و آن هم در اعماق زمین جان باختند.

دنیای بی پدر برای خانواده های معدن یورت آزادشهر از جهنم بدتر است و بدتر از این مصیبت حرف هایی است که از خروارها وعده مسئولان برای آنها به وجود آمده است.

دیگر فرزندان معدن یورت آزادشهر آرزویی ندارند چرا که همه آرزوهای آنها در معدن یورت آزادشهر مدفون شد.

بازخوانی فاجعه معدن یورت آزادشهر را باید از زبان یک همسر و یک خواهر شنید، «ربابه میردار» کسی است که در فاجعه معدن یورت آزادشهر همسر و دو برادر خود را از دست داده است.

«قاسمعلی صادقیان» همسر این بانوی آزادشهری 16 سال در معدن یورت آزادشهر سابقه کار داشت و به گفته همسرش به دلیل حق و ناحق شدن حقوق کارگران باوجود آنکه استادکار معدن بود تصمیم می گیرد مثل دیگر کارگران کار کند و این بانوی آزادشهری دو برادرش محمود و ابوالقاسم میردار را در فاجعه زمستان یورت از دست داده است.

خانم میردار می گوید: در سالروز فاجعه معدن یورت آزادشهر تنها کسی که به فکر ما افتاد خبرنگاران بودند و هیچ کدام از مسئولان نامی از معدن نبردند.

در خبرگزاری شبستان استان گلستان با این بانوی رنج دیده در خصوص مطالبات و درخواست های خانواده معدن یورت و حادثه 13 اردیبهشت سال 96 به گفتگو نشستیم که در ادامه از نظر می گذرانید؛

*از فاجعه روز معدن یورت آزادشهر برایمان بگویید؟

هنوز اسم معدن یورت آزادشهر می آید اعصابم به هم می ریزد، قبل از فاجعه معدن یورت آزادشهر هرگاه همسرم از سر کار برمی گشت بیان می کرد در درون معدن گاز وجود دارد و همواره چشمانش قرمز بود و خستگی شدید داشت و من نیز تأکید می کردم که چرا اعتراض نمی کنید.

همسرم می گفت اگر کوچک ترین حرفی بزنیم مسئولان امر بیان می کنند که دیگر به محل کار برنگردید، کار همین است و هر کسی دوست دارد، می تواند سرکار حاضر شود و هر کسی نمی خواهد به سلامت!

در روز حادثه معدن که در 13 اردیبهشت سال 96 رقم خورد در حالی که آمبولانس ها آژیرکشان به سمت معدن می رفتند تصور من بر این بود که به خاطر هفته کار و کارگر قرار است مراسم مانور برگزار شود.

در آن روز همسایه ما به درب منزل آمد و بیان کرد که همسرت امروز منزل بود؟ و من بیان کردم که نه در معدن حضور دارد و مشغول به کار است.

اما ساعاتی بعد برادرزاده همسرم آن روز با من تماس گرفت و گفت معدن یورت آزادشهر منفجر شده است و پس از این خبر از شدت ناراحتی بیهوش شدم و پس از آن که به هوش آمدم با هر کسی که می توانستم تماس گرفتم تا از شرایط همسر و برادرانم باخبر شوم.

خواهرم می گفت احتمال دارد برادران و همسرم زخمی شده باشند و باید در بیمارستان ها به دنبال آنها برویم و من نیز همین کار را کردم و به بیمارستان حضرت معصومه (سلام الله علیها) آزادشهر و بیمارستان تأمین اجتماعی گنبدکاووس رفتم و از آنجایی که آنها را پیدا نکردم و در حالی که از شرایط روحی خوبی برخوردار نبودم باز به بیمارستان حضرت معصومه (سلام الله علیهها) آزادشهر برگشتم و در آنجا متوجه شدم که یکی از بستگان ما در آن بیمارستان بستری است و از وی سراغ همسر و برادرانم را گرفتم که دیدم بغض گلویش را گرفته و گریه می کند.

در شب نخست پس از این فاجعه برادرم که برای کمک رفته بود در معدن پیکر بی جانش را پیدا کردند و پس از 6 شبانه روز همسرم (قاسمعلی صادقیان) و در روز بعد پیکر بی جان بردار دیگرم از معدن نحس آزادشهر بیرون کشیده شد.

*پس از فاجعه معدن رسیدگی مسئولان به خانواده های معدن یورت آزادشهر چگونه بود و به کدام وعده های خود عمل کردند؟

وعده های زیادی به خانواده های معدن یورت آزادشهر دادند، در آن زمان وزیر تعاون،کار و رفاه اجتماعی آقای ربیعی بود و وقتی به آزادشهر آمدند به دیدار وی رفتیم و به ما امیدواری داد که جانباختگان معدن یورت آزادشهر شهید اعلام خواهند شد و وعده دادند دو ماه دیگر به سرکشی خانواده های معدن یورت آزادشهر می آید و وعده های انجام شده را پیگیری می کنند اما پس از آنکه از آزادشهر رفتند دیگر به آزادشهر نیامدند و حتی شماره تلفنی که برای پیگیری در اختیار ما گذاشتند خاموش بود!

ما به اتفاق سایر خانواده های جان باخته معدن یورت آزادشهر به مسئولان استان از فرماندار تا استاندار وقت نیز نامه نگاری کردیم اما هیچ جوابی دریافت نکردیم.

در سال نخست می خواستیم که سالگرد دسته جمعی برای جانباختگان معدن یورت آزادشهر برگزار کنیم اما بیان کردند که شورای تأمین استان چنین اجازه ای را نداده است و من به شخصه نزد دادستان و امام جمعه رفتم و تأکید آنها بر این بود که شورای تأمین امنیت استان چنین مجوزی را صادر نکرده است و من نیز بیان می کردم که مگر اینها دزد یا قاتل بودند که اجازه چنین مراسمی را نمی دهند؟ و آنها به ما می گفتند که این اقدام باعث اغتشاش می شود.

در سال نخست ما همسران معدن یورت آزادشهر مقابل معدن رفتیم و از مردم با خرما و میوه پذیرایی کردیم و یاد همسران خود را زنده نگه داشتیم.

در سال گذشته نیز هر خانواده ای در شهر خود برای جانباختگان معدن مراسم برگزار کرد.

*با توجه به ایام کرونا آیا امسال برنامه ای برای جانباختگان معدن یورت آزادشهر در نظر دارید؟

امسال با توجه به شیوع ویروس کرونا شرایط برای برگزاری مراسم فراهم نیست و هزینه ای که می خواستیم صرف سالگرد این عزیزان کنیم به بسیج شهر نوده تقدیم کردیم تا از این طریق در رزمایش مواسات و همدلی مشارکت کنیم و بتوانیم از آلام و دردهای برخی از خانواده های نیازمند و آسیب دیده از کرونا بکاهیم.

*سه سال از فاجعه معدن یورت آزادشهر می گذرد آیا برای زنده نگهداشتن یاد و خاطره جانباختگان معدن که جانباختن آنها شهادت گونه بود کاری انجام دادند؟

ما چیزی از مسئولان در این زمینه ندیدیم، از شرایط معدن تنها آنقدر اطلاع دارم که حقوق های آنها را دیگر به موقع پرداخت می کنند.

قبل از فاجعه معدن یورت آزادشهر حتی شرایط به گونه ای بود که کارگران معدن برای یک سال هم حقوقی دریافت نمی کردند و مجبور بودند که رو به روی فرمانداری و یا دادگستری آزادشهر تجمع کنند، در آن زمان بنر کوچکی را در دست می گرفتند و بیان می کردند که «حتی پول نان نداریم».

پس از فاجعه معدن یورت آزادشهر در همان شب نخست تمامی مطالبات کارگران به صورت یکجا پرداخت شد و ما با خود می گفتیم که اگر اینها این همه پول داشتند چرا دستمزد کارگران را به موقع نمی پرداختند و آنها را نزد خانواده های خود شرمنده می کردند.

*چه کسی از سوی مسئولان به شما به عنوان مقصر معدن معرفی شد و مجازات وی را چگونه می بینید؟

اصلاً مقصر معدن یورت آزادشهر به ما معرفی نشد، هنوز به ما بیان نکردند که علت این فاجعه چه بود و تنها یک روز خانواده های معدن را در دادگاه آزادشهر جمع کردند و بیان کردند که مدیرعامل 20 درصد و تأمین اجتماعی و اداره کار و غیره هر کدام درصد مشخصی مقصر این حادثه هستند و ما متوجه نشدیم چه کسی باعث شد که معدن یورت آزادشهر به چنین روزی بیفتاد.

پس از این موضوع پرونده معدن یورت آزادشهر را از این شهرستان به گرگان منتقل کردند و ما نیز شرایطی برای رسیدگی به این پرونده نداشتیم و با خود می گوییم که اگر حکمی نیز صادر شده است چرا حتی به یک نفر از خانواده ها ابلاغ نشده است.

*به نظر شما آیا قوانین و مقررات توانست حق شما را از مقصران این حادثه بگیرد؟

متأسفانه آنطور که باید به این مسئله پرداخته نشد.

*چه انتظاری از رئیس قوه قضائیه دارید؟

به آقای رئیسی دسترسی نداریم والا از ایشان می خواستیم که نسبت به این پرونده بازنگری داشته باشد و به مشکلات ما رسیدگی کند.

ما می خواهیم بدانیم که مقصر این حادثه چه کسی بود و چرا خانواده های معدن یورت آزادشهر را پس از گذشت سه سال از جزئیات این پرونده آگاه نمی کنند.

*یکی از مطالبات خانواده های معدن یورت آزادشهر شهید اعلام شدن جانباختگان معدن یورت آزادشهر بود، این موضوع به کجا رسید؟

این موضوع به جایی نرسید و از مسئولان همواره درخواست داشتیم که چرا این معدنچیان که جان خود را در سال «تولید و رونق اقتصادی» در کف دست گرفتند و برای کشور خود ایثار می کردند شهید اعلام نکردند، مسئولان نیز در پاسخ به ما می گفتند که اعلام شدن شهید دارای پروتکل های خاصی است و باید در جنگ با دشمن و یا موارد دیگر باشد.

اما شاهد آن بودیم که پس از این حادثه در چندین مورد مثل جان باختن تعدادی از هموطنان در مراسم تشییع جنازه سردار سپهبد قاسم سلیمانی و یا سیل شهید اعلام کردند.

مرگ معدنچیان یک اتفاق معمولی نبود و آنها 43 نفر بودند که در این فاجعه جان باختند و نمی دانیم چرا با نظر ما مخالفت می شود و آنها را شهید اعلام نمی کنند.

*یکی دیگر از خواسته های خانواده های معدنچیان ساخت المانی برای جانباختگان معدن یورت آزادشهر بود، آیا در این خصوص اتفاقی رقم خورد؟

در این ماجرا حتی فرماندار آزادشهر به ما قول هایی در این زمینه داد و بنا بود که المانی برای آنها ساخته شود و حتی یک خیابان به نام جانباختگان معدن نامگذاری شود اما هیچ اتفاقی نیفتاد.

*شرایط دریافت مستمری های خانواده معدن یورت آزادشهر پس از گذشت سه سال چگونه است؟

یکی از مشکلات ما در حال حاضر میزان مستمری است که پرداخت می شود، سالی که این اتفاق افتاد میزان مستمری که برای ما در نظر گرفتند یک میلیون و هشت هزار تومان بود و برای برخی از خانواده ها نیز حتی 900 هزار تومان نیز مستمری در نظر گرفتند.

به نظر شما در این شرایط اقتصادی با این یک میلیون تومان چه می توان کرد؟، آیا همسر من که 16 سال سابقه کار داشته است باید برای ما تنها یک میلیون تومان مستمری در نظر بگیرند؟!

انتظار ما این هست که مستمری خانواده های جانباخته معدن یورت آزادشهر افزایش پیدا کند و این مبلغ بسیار کم است و خانواده های معدن یورت آزادشهر به بدترین شکل در حال زندگی هستند و با این یک میلیون تومان تنها می توانند شکم فرزندان خود را سیر کنند.

*از شرایط زندگی خود بگویید؟

دو دختر دارم که یکی از آنها در چهارمین روز فروردین سال 96 تقریباً یک ماه قبل از حادثه معدن یورت آزادشهر مراسم ازدواج خود را جشن گرفته بود.

دختر دیگر من نیز 14 سال دارد و برادرم نیز دو پسر بچه 9 ساله و پنج ساله دارد و دختر برادر کوچکم نیز در زمان حادثه سه سال سن داشت که در حال حاضر پیش دبستانی است.

قبل از این اتفاق خیاطی می کردم و پس از این حادثه دیگر توانی برایم باقی نمانده به همین دلیل خیاطی را کنار گذاشتم و دیگر شرایط کار ندارم.

*نگاه اجتماعی به خانواده های معدن یورت آزادشهر که عزیزان خود را در این فاجعه از دست داده بودند چگونه بود؟

مردم تصور می کنند که خانواده های معدن یورت آزادشهر کلی پول دریافت کردند و بهترین زندگی را آنها دارند، این در حالی بود که پولی که به خانواده های معدن یورت آزادشهر پرداخت شد بین پدر، مادر، همسر و فرزندان تقسیم شد.

26 میلیون تومان از پرداختی ها به من رسید و من با این مبلغ چطور می توانستم امورات زندگی را بگذرانم، وقتی به مردم می گفتم که جهیزه دخترم را به سختی تأمین کردم با تعجب به ما می گفتند که شما این همه پول گرفتید و این مبالغ را چه کردید.

*به نظر شما در حال حاضر مسئولان برای خانواده های معدنچیان چه باید بکنند؟

نخستین انتظار ما این است که جانباختگان معدن یورت آزادشهر شهید عنوان شوند و در حال حاضر بر روی سنگ مزار آنها عنوان شهید درج شده است.

با شهید اعلام شدن جانباختگان معدن یورت آزادشهر از آلام و دردهای فرزندان این جانباختگان کم می شود و تمام دلخوشی آنها نیز همین است.

موضوع دوم افزایش مستمری خانواده های معدن یورت آزادشهر است.

همچنین در زمان حادثه معدن یورت آزادشهر استاندار گلستان قول این را داد که از هر خانواده جانباخته مشکل اشتغال یک نفر را حل کند که این مهم نیز محقق نشد.

ساخت تندیس و نامگذاری خیابانی به نام شهدای معدن یورت آزادشهر و دیدار با مقام معظم رهبری نیز از دیگر خواسته های خانواده های معدن یورت آزادشهر است که تاکنون نادیده گرفته شده است.

گفتنی است، پس از حادثه معدن یورت آزادشهر برخی از قوانین کارگری در حوزه معدن تسهیل شد و همچنین میزان پرداختی حقوق بسیاری از کارگران معدن بهبود یافت.

با توجه به اینکه معدنچیان آزادشهر نمونه بارزی از ایثارگری به شمار می روند روز 13 اردیبهشت ماه بهترین روز برای نامگذاری روز معدنچی در تقویم جمهوری اسلامی ایران به شمار می رود.