برای جهش معدنکاری به سرمایه های داخلی اکتفا نکنیم
دنیای معدن -برخی کارشناسان بر این باورند که ایران در زمینه اکتشاف مواد معدنی به موفقیت های قابل توجهی دست یافته است چراکه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در زمینه فناوری اکتشاف کاستی داشتیم و بیشتر وابسته به کشورهای خارجی چون امریکا و روسیه بودیم، در حالی که دستیابی به فناوری ژئوفیزیک هوایی، باعث شکوفایی ما در این زمینه شده است.
اقدامات مثبت انقلاب در معدنکاری
در این زمینه، مهدی کرباسیان، رئیس پیشین سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو)، در گفت وگو با صمت، بیان کرد: ۴۰ سال از پیروزی انقلاب اسلامی ایران می گذرد. بدیهی است در این ۴دهه اقدامات مثبتی در زمینه معدن و صنایع معدنی انجام شده است.
وی بابیان اینکه پیش از انقلاب در حوزه اکتشاف مواد معدنی اقدام قابل توجهی نشده بود، اظهار کرد: پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، فناوری اکتشاف در ایران آن گونه که باید پیشرفته نبود اما با گذشت زمان، فناوری ژئوفیزیک هوایی باعث شد در این زمینه به موفقیت های قابل توجهی دست بیابیم.
کرباسیان با اشاره به ورود امریکاییان پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در بعد اکتشاف مواد معدنی، بیان کرد: امریکاییان در حوزه کرمان و جازموریان و روس ها در حوزه کشف زغال سنگ، اقدامات قابل توجهی انجام دادند. باید به این نکته توجه کرد که ایران، پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در حوزه معدن و اکتشاف مواد معدنی، متخصصان زیادی را پرورش نداده بود.
وی با اشاره به موفقیت های معدنکاری پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بیان کرد: در دوره سازندگی یعنی در زمان ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی، در حد فاصل سال ۶۹ و ۷۰ اقدامات خوبی در زمینه معدن و صنایع معدنی به ویژه فولاد انجام شد. نتایج این اقدامات در دولت یازدهم سرعت بیشتری گرفت و سازمان توسعه و نوسازی معادن، باوجود تمام محدودیت ها، با تکیه بر اقتصاد مقاومتی و حمایت وزارت صنعت، معدن و تجارت، توانست به پیشرفت های قابل توجهی دست یابد.
رئیس پیشین سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، با اشاره به عقب ماندگی تاریخی در بعد اکتشاف مواد معدنی، گفت: سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی به دلیل محدود بودن بودجه و برخی کاغذبازی های اداری نتوانست به آنچه در این زمینه شایستگی دارد، دست یابد. در سال های اخیر با کمک ایمیدرو، این سازمان نقشه های یکصد هزارم را در کشور تهیه و تدوین کرد و درحال حاضر نیز بر نقشه های یک ۲۵ هزارم متمرکز شده است.
کرباسیان در ادامه، با اشاره به کارهای وسیع ژئوفیزیک هوایی ایمیدرو، گفت: این اقدامات باعث شناسایی ظرفیت های معدنی قابل توجه در کشور شده است.
سایه نفت بر معدنکاری
وی با اشاره به یک مشکل اساسی معدنکاری پیش و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، گفت: نفت، همواره بر اقتصاد ایران سایه انداخته چراکه منبع اصلی درآمد کشور است. از این رو مسئولان ارشد کشور به این بخش توجه ویژه کردند. همین مسئله باعث شد که معدنکاری مغفول بماند اما این حوزه به مرور زمان جایگاه خود را در اقتصاد ایران به دست آورد.
کرباسیان، با اشاره به گستردگی سایه سیاست بر اقتصاد کشور، بیان کرد: دخالت بیش از اندازه سیاسیون در اقتصاد کشور باعث شده است نتوانیم آن گونه که باید در این زمینه به پیشرفت های قابل توجه دست بیابیم. با همه این اوصاف، ایران در بخش های مختلف اقتصادی به رشد قابل توجهی دست یافت. پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، میزان صادرات غیرنفتی به ۵۰۰ میلیون دلار هم نمی رسید، در حالی که در سال گذشته بیش از ۴۵ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشتیم که این آمار بهترین گواه بر این مدعاست که ما در این زمینه موفق عمل کرده ایم.
رئیس پیشین هیات عامل ایمیدرو با بیان اینکه ۲۲ درصد درآمد صادرات غیرنفتی متعلق به بخش معدن و صنایع معدنی است، افزود: من بر این باورم که در زمینه معدنکاری باید می توانستیم موفق تر عمل کنیم. دست کم باید ۱۰ سال به معدنکاری توجه ویژه کنیم. در این مسیر لازم است بودجه قابل توجهی در نظر گرفته شود و سرمایه گذاران خارجی را جذب کنیم زیرا باید بپذیریم که بودجه های داخلی برای رشد جهشی کفایت نمی کند.
وی در ادامه بیان کرد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، صنایع معدنی به ویژه در حوزه فولاد، مس و کرومیت به پیشرفت های قابل توجهی دست یافت اما نباید خود را به این آمارها محدود کنیم بلکه باید تلاش بیشتری کنیم.
کرباسیان در پایان تصریح کرد: موفقیت های چند سال گذشته شرکت های داخلی باعث شد که دیگر نیازی به واردات نمونه های خارجی نباشد، به عنوان مثال در حوزه تولید گندله و کنسانتره سنگ آهن، شرکت های ایرانی در سنگان و کرمان اقدامات مثبت زیادی انجام دادند.
دولت در اجرا موفق نبود
اما موفقیت های بخش معدن از دیدگاه فعالان بخش خصوصی را نیز جویا شدیم. محمود گوهرین، عضو هیات مدیره خانه معدن ایران، بیان کرد: به نظر من پس از پیروزی انقلاب اسلامی به ویژه در دولت تدبیر و امید در زمینه تصویب طرح های معدنی موفق عمل کردیم اما آن گونه که باید در اجرا حرفی برای گفتن نداشتیم.
وی در پاسخ به این پرسش که موفق نبودن دولت در اجرای طرح های معدنی را با ذکر مثال توضیح دهید، گفت: احیای معادن کوچک و متوسط، در دستور کار دولت دوازدهم قرار گرفت. همان گونه که می دانید معادن، بیشتر در نزدیکی روستاها هستند به همین دلیل اجرای این طرح می تواند برای تعداد قابل توجهی از ساکنان نزدیک معادن ایجاد اشتغال کند، علاوه بر این با احیای معادن کوچک و متوسط و ایجاد زیرساخت ها می تواند در روستاها بسیار تاثیرگذار باشد.
به گفته گوهرین، رونق فعالیت معادن کوچک و متوسط علاوه بر تامین مواد اولیه باعث افزایش تولید خواهد شد و می توان مازاد آن را صادر و ارزآوری قابل توجهی برای کشور ایجاد کرد.
این فعال معدنی با بیان اینکه کاغذبازی در کشور روند فعالیت در معادن را دشوار کرده است، خاطرنشان کرد: بروکراسی در ایران طولانی است و همین مسئله، انگیزه سرمایه گذاری بخش خصوصی در زمینه معدن را گرفته است.
البته نباید انتظار داشته باشیم که دولت تمام موانع و مشکلات پیش روی معدنکاران را رفع کند. دولت به تنهایی نمی تواند در این زمینه کارساز باشد و نیازمند یاری بخش خصوصی است. وی در پایان تصریح کرد: زمانی می توان منتظر اجرای موفق برنامه های دولتی بود که نخست کاغذبازی در کشور را کاهش بدهیم و دوم قوانینی وضع کنیم که بخش خصوصی با اطمینان بیشتری برای سرمایه گذاری در معادن ورود کند.
دیدگاهتان را بنویسید