غل و زنجیر بر دست و پای پولاد

معاملات فولاد و محصولات زنجیره فولاد در بورس کالا، روز به روز کم می شود و در بازارهای موازی آزاد این محصولات، افزایش معاملات رونق بیش از پیش دارد. همچنین گفته می شود که افت قیمت در بازار فولاد می تواند به دلایل مختلفی همچون کاهش نرخ ارز و عقب نشینی تقاضا از بازار باشد. برتری عرضه نسبت به تقاضا در روزهای اخیر بیشتر از قبل به چشم می خورد چراکه موجودی انبارها در حال حاضر تمایل به فروش پیدا کرده است.

افزایش میل به فروش

از سوی دیگر نیز کاهش قیمت ها موجب می شود تا انتظار متقاضیان برای کاهش مجدد قیمت ها بالا رود و سبب شد تا میل به فروش با افزایش همراه شود. این افت قیمت ها را می توان در چندین مورد بررسی کرد؛ اول به سخت گیری های نهادهای نظارتی می توان اشاره کرد و دوم به انتظار متقاضیانی که به دنبال عرضه کالاهای ساخته شده با مواد اولیه و محصول میانی هستند.

در انتظار کاهش چشمگیرتر

بنابراین انتظار می رود که قیمت تیرآهن، پروفیل و میلگرد در بورس کالا با نرخ پایه کمتری عرضه شود؛ از این رو منتظر هستند تا بازار داخلی با کاهش چشمگیرتری همراه شود. البته باید توجه داشت که بخش زیادی از مسیر حرکتی بازیگران بازار فولاد، توسط دولت چیده می شود که آینده قیمت و نوع تعادل عرضه و تقاضا در بازار را تعیین می کند که این موضوع همواره محل بحث و گفت و گو بوده است. این مسایل در حالی مطرح است که چند روز پیش جلسه ای با حضور اعضای انجمن فولاد، نماینده بورس کالا و دست اندرکاران دولتی این بازار در محل وزارت صنعت برگزار شد.

توافق ضمنی برای برداشته شدن سقف عرضه

سیدرضا شهرستانی، عضو هیأت مدیره انجمن فولاد در خصوص صحبت های رد و بدل شده در این جلسه می گوید: به طور کلی در شرایط حاضر، سیاست گذاری وزارت صمت درباره قیمت گذاری و عرضه در بورس کالا باعث شده که قیمت ها رو به پایین باشد. شهرستانی افزود: شرایط به این صورت بود که قیمت پایه را بگذارند و اگر رقابت زیر 20 درصد صورت بگیرد باید 10 درصد قیمت ها را کاهش داد. لذا این باعث می شد کسانی که قصد خرید دارند واجد شرایط نباشند و فقط تعداد خاصی هستند که بتوانند در عین تولیدکننده بودن، اعتبار و توان ایجاد نقدینگی برای خرید را داشته باشند. همچنین در این روند افراد بسیار زیادی که معمولا شریک تجاری داشتند، نمی توانستند ورود کنند. البته تعداد افرادی به اندازه انگشتان دست توانایی داشتند و این افراد می توانستند اجازه ندهند قیمت رقابتی باشد و یا با همین تعداد تبانی داشته و قیمت را کنترل کنند لذا شاهد افت قیمت بودیم و قیمت مرتبا پایین می آمد. به همین منظور برای گفت و گو در جلسه مذکور حضور یافتیم.

وی افزود: ما امسال به 25 میلیون تن تولید فولاد رسیدیم. حال آن که سال پیش حداکثر 15 میلیون تن تولید فقط مصرف داخلی بود. اما به نظر امسال بازار فولاد حتی به 10میلیون تن نیاز داخلی هم نخواهد رسید. با این حال این شرط گذاشته شده که تا زمانی که بازار داخل نیاز دارد، تولید کننده بالادستی نمی تواند صادرات انجام دهد و باید اجناس را به بورس بیاورند. بنابراین علاوه بر اینکه روند صادرات فولاد به هم خورده، رانتی بین قیمت واقعی بازار و بورس ایجاد شده است. لذا در جلسه مذکور قرار شد کل سقف برداشته شود و محدود به این10 میلیون تن نشود و هر چه بازار کشش داشته ، عرضه انجام شود.

درخواست حداقلی رد شد

این فعال بازار فولاد کشور تصریح کرد: درخواست دیگر این بود که معاملات را حداقل تا 120 تن بیاورند تا واسطه ها و خرده فروش ها هم بتوانند کار کنند اما گفته شد نه، چراکه دستور اکید شخص معاون اول رییس جمهور است که نباید هیچ محدودیت و حداقلی وجود داشته باشد. البته این موضوع می تواند نظام پخش کردن فولاد را خراب کند. لذا این هم معضلی است که وجود دارد. به گفته شهرستانی هم اکنون قیمت پایه محصولات فولادی با گرفتن معدل چهار قیمت قبلی اعلام می شود اما سقفی نگذاشته اند که البته این مورد هم هنوز ابلاغ نشده است. وی افزود: در واقع اکنون وقت از بین می رود، برای صادرات ارز نمی آید و صادرات کاهش پیدا کرده است. نظر ما بر این است که در بورس باید عرضه و تقاضا کاملا آزاد باشد وفروشنده ، خریدار باید همدیگر را پیدا کنند و هیچ نوع دستوری ابلاغ نشود و هر مقدار خواستند بیاورند و بفروشند.

سقف برداشته شد اما معدل 4 قیمت آخر ماند

شهرستانی خاطرنشان کرد: در نتیجه پایانی این جلسه، قرار شد سقف برداشته شود، همچنین حذف فرمولی که اگر تقاضا بیش از بیست درصد رقابتی نشد، قیمت 10 درصد کاهش پیدا کند مدنظر قرار گرفت. اما معدل برای قیمت پایه بر اساس 4 فروش قبلی هنوز پابرجاست که از نظر ما واجد خطاست و همین موضوع است که باعث سقوط قیمت ها می شود.

تقاضا در بورس کالا از بین رفته

پیام آرمات، کارشناس فعال در بورس کالا در مورد وضعیت فعلی فولاد در بورس کالا گفت: هم اکنون قیمت های بورسی، حدود سی تا چهل تومان بالاتر از قیمت های بازار آزاد است و همین قضیه باعث می شود تقاضا به طور کامل در بورس کالا از بین برود. وی افزود: اگر شاهد عرضه ها باشید متوجه خواهید شد که معامله ها با حداقل تناژ ها انجام می شود. البته دوباره مثل سابق رینگ صنعتی ما به خصوص فولادی از تکاپو می افتد و علت فقط در قیمت گذاری نامناسب است. همچنین این پرسش مطرح است که چرا بازار آزاد ارزانتر عرضه می کند؟

این فعال بورس کالا اظهار داشت: به نظر باید امور خرید برای متقاضیان را تسهیل کنیم. حرکت پسندیده ای انجام شده و برای مواردی به غیر از تیر آهن و میلگرد تقریبا بهینه یابی شده است و این کاملا درست است که به جز کالای شمش، مابقی موارد همچون اسلب، آهن اسفنجی، گندله و کنسانتره فقط به دست مصرف کننده ها برسد وتحقق این جای تقدیر و تشکر دارد. وی با اشاره به اینکه در زمینه تولید کننده های شمش همچنان دچار مشکل هستیم، گفت: چون کوره های متفاوتی دارند و هنوز بهینه یابی تمام تولید کننده ها تکمیل نشده است. با این حال همین که به هر کسی اجازه خرید ندهیم و فقط به دست مصرف کننده واقعی برسد جای تقدیر دارد.

آرمات بیان داشت: با این حال امور باید به نحوی تسهیل شود که شرایط برای تمام کسانی که تولید کننده شمش هستند، به گونه ای برای آنها رقم بخورد که بتوانند در بهین یاب ثبت نام کنند و بورس به آنها اجازه خرید بدهد. تا خریداران و مصرف کنندگان واقعی در بورس خرید کنند.

آرمات اظهار کرد: نکته دیگری که باید به آن توجه داشت این است که سرعت عمل و اراده ای واقعی و چند مصوبه درست و کارشناسی وجود داشته باشد تا به کارها سرعت ببخشد. وقتی می گوییم کارشناسی، این واژه مهم است. یعنی کسی که با چارچوب این صنعت آشنا باشد و قوانین و مقررات بورس کالا را بداند. همچنین بهتر است کارگروهی تشکیل شود که قوانین را بداند و کارها را تسهیل کند تا چرخه فولاد در بورس تکمیل شود یعنی از سنگ آهن تا گندله و کنسانتره آهن اسفنجی تا شمش و تیر آهن و میلگرد.

سرخوردگی بزرگان

این کارشناس بورس کالا تاکید کرد: وقتی با تولید کنندگان بزرگ صحبت می کنیم یکی با ضریب تبدیل آهن اسفنجی به شمش مشکل دارد و دیگری از وضعیت فرمول قیمت گذاری پایه در عذاب است. بنابراین اگر چند کارشناس واقعی خبره در این صنعت و همچنین در بورس کالا دعوت شوند قطعا می توان به یک جمع بندی رسید. وی معتقد است:همچنین وزارت صمت باید کمک کند تا برای تمام کسانی که در این چرخه وجود دارند شرایطی فراهم شود و به سرعت کارها را انجام بدهند تا سهمیه هایشان در بورس کالا آپدیت شود. البته در زمانی که اوج کار بود و سقف هنوز وجود داشت، می خواستیم برای بسیاری از شرکت های کوره القایی کد بهین یاب بگیریم، اما نتوانستیم که باعث سرخوردگی این بخش از تولید کشور شد.

دور شدن شفافیت ازمعاملات

آرمات اظهار داشت: بناراین ضمن رفع این ایرادات، باید توجه داشت که بازار فعلی واقعا می طلبد که زنجیره فولاد را در بورس کالا تکمیل کنیم و قیمت ها به نحوی باشد که نه سیخ بسوزد و نه کباب، تا خرید ها از طریق بورس انجام شود. اینکه قیمت بازار آزاد از بورس پایین تر باشد، بسیار بد است.وی خاطرنشان کرد: اگر در کمیته ای کارشناسی، مشکلات محصولات فولادی در بورس کالا حل نشود، لنگی بازار و اتفاقات ناگوار فعلی، ادامه پیدا خواهد کرد و اولین آسیب آن، دور شدن شفافیت از معاملات فولاد است.