خراش معادن بر چهره طبیعت لرستان

به گزارش دنیای معدن، وجود ظرفیت های متعدد در هر منطقه فرصت مناسبی برای پیشرفت و توسعه محسوب می شود و ایجاد زیرساخت ها به منظور بهره برداری از این فرصت ها همواره مورد توجه بوده است.
لرستان از استان های غنی در زمینه بسیاری از نعمت های طبیعی و استعدادهای خدادادی بوده و از دیرباز تاکنون مردم این سرزمین به دلیل ضعف در زیرساخت ها از این مزایا و مواهب خدادادی بی بهره بوده اند.
وجود معادن فراوان در لرستان ظرفیتی ناب برای توسعه همه جانبه این استان محروم اما پر نعمت به شمار می رود به نحوی که در صورت توجه جدی به این بخش ظرفیت های بالقوه سرمایه گذاری در عرصه فرآوری انواع سنگ های تزئینی، ساختمانی و مواد کانی غیر فلزی به فرصت های درخشان توسعه و اشتغال تبدیل خواهد شد.
از طرفی این استان دارای بیش از 2 میلیون هکتار عرصه منابع طبیعی و همچنین مناطق زیستی متنوعی است که متاسفانه این 2 با معادن استان پیوند نامبارکی دارند.
ظرفیت هایی که هر یک می تواند حجم بزرگی از بار مشکلات استان را به دوش بگیرند، خود درگیر مسایل یکدیگر شده اند و تا حدودی بودشان به نبود دیگری بستگی پیدا کرده است.
مساحت جنگل‎ های زاگرس حدود 2.5 میلیون هکتار است که جنگل‎ های لرستان 43 درصد از مساحت استان و هفت درصد از مساحت کل کشور را در بر می ‎ گیرند؛ این استان پس از فارس و خراسان جنوبی مقام سوم را از نظر سطح جنگل دارد.
جنگل، مرتع و معدن، سه دارایی ارزشمند استان لرستان محسوب می شوند که در سال های گذشته به دلایلی پیوند مطلوبی با یکدیگر نداشته اند و امروز نیز مردم و مسئولان همچنان در گیرودار این پیوند هستند.
درصورت رونق معادن و استخراج گنجینه های کانی از دل خاک و کوه، منابع طبیعی و محیط زیست قربانی می شوند و از طرفی چشم پوشی از این ثروت عظیم، حجم عمده ای از اقتصاد و اشتغال استان را زمین گیر می کند؛ موضوعی که امروز در جلسه نوپای شورای معادن استان لرستان بحث و بررسی شد.

** برداشت 17 نوع ماده معدنی از 127 معدن فعال لرستان
معاون امور معدنی و اکتشافات اداره کل صنعت، معدن و تجارت لرستان در این نشست گفت: در حال حاضر 17 نوع ماده معدنی از 127 معدن فعال استان استخراج می شود.
جمال مومیوند با بیان اینکه 230 محدوده معنی در استان وجود دارد، افزود: 103 معدن نیز غیرفعال است که اطلاعات آنها برای تعیین تکلیف و تبدیل به پارک به وزارت صنعت، معدن و تجارت ارسال شده است.
وی اظهار داشت: سال گذشته 6 میلیون و 340 هزار تن ماده معدنی از استان لرستان استخراج شده که این میزان معادل 91 درصد تعهد استان است.
وی با بیان اینکه در این شاخص لرستان جز استان های نخست کشور محسوب می شود، گفت: ذخیره معادن استان 588 میلیون تن برآورد شده که عمده آن سنگ لاشه و تزیینی است.
مومیوند بیان کرد: لرستان در حالی 2 درصد ذخیره سنگ کشور را دارد که 6 درصد میزان استخراح کشور را داراست.

** رشد 30 درصدی معادن فعال لرستان
معاون امور معدنی و اکتشافات سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان گفت: از سال 94 تاکنون معادل فعال استان با رشد 30 درصدی از 94 به 127 واحد رسیده است.
وی افزود: سال گذشته 17 فقره پرونده تخلفات معدنی درخصوص برداشت های غیرمجاز تشکیل شده که روند دادرسی این پرونده ها طولانی است.
وی تصریح کرد: همچنین برخی احکام صادره نیز متناسب با نوع جرم و قوانین معدن نیست در حالیکه در برخی استان ها، دستور اسقاط خودروی حمل بدون مجوز نیز صادر شده است.
مومیوند افزود: به دلیل کمبود قضات تخصصی حوزه معدن و پیگیری پرونده های یاد شده در شعبه های مختلف دادگستری لرستان، اثرگذاری برخوردهای قانونی میان متخلفان کمتر دیده می شود.

** برخورد دستگاه قضایی با متخلفان معدن مطلوب بوده است
معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری لرستان نیز گفت: برخورد با قانون شکنان شبانه روز بوده و عملکرد دستگاه قضایی و انتظامی درخصوص متخلفان معدنی مطلوب بوده است.
محمدتقی شاکرمی افزود: برای این مهم 2 شعبه رسدگی در مرکز استان لرستان فعال است و تمام دعاوی کیفری و حقوقی له و علیه دولت در آن بررسی می شود.
وی تصریح کرد: به دستور رییس کل دادگستری لرستان، در مرحله دادسرا، دادستان ها و در مرحله دیگر روسای دادگستری و یا دادرس آنها حضور دارد.
وی یکی از معضلات اصلی در سطح کشور و استان را ضعف نظارت دانست و گفت: این امر وظیفه دستگاه قضایی نیست.
وی همچنین منقضی شدن بسیاری از مجوزها، برداشت بیش از حد و واگذاری معادن به افراد غیرمتخصص را از دیگر مشکلات موجود عنوان کرد.
شاکرمی درخصوص ایجاد شعبه ویژه رسیدگی به تخلفات حوزه معادن در مرکز استان قول مساعد داد و گفت: بیشترین اختلاف در شهرستان های چگنی و الیگودرز است.
وی اضافه کرد: برداشت های مردم عادی از معادن قیر معمولان پلدختر، موجب کشته و زخمی شدن فرد یا افرادی شده است.

** فعالیت بدون مجوز معدن در منطقه حفاظت شده سفیدکوه
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان نیز از فعالیت بدون مجوز یک واحد معدنی در منطقه حفاظت شده سفیدکوه خرم آباد خبر داد و گفت: این معدن خسارت بسیاری در منطقه ایجاد کرده و شورای عالی معادن پیگیر این موضوع است.
مهرداد فتحی بیرانوند افزود: معادن لرستان نیازمند ساماندهی ریشه ای و جدی هستند چراکه صدور مجوزهای بدون ضابطه در سال های گذشته، تخریب های وحشتناک محیط زیست را به همراه داشته است.
وی خواستار بازنگری کلی در صدور مجوزهای معدنی شد و بیان کرد: بخش هایی از مناطق حفاظت شده استان به همین دلیل تخریب شده اند.
فتحی بیرانوند همچنین از صدور مجوزهای معدنی در عرصه های بسیار گسترده انتقاد کرد و گفت: در برخی موارد برای یک تا 2 هکتار معدن، پروانه بهره برداری 500 هکتاری صادر شده که این مجوزها حق مالکیت برای معدن داران ایجاد کرده تا در هر نقطه از طبیعت که دلخواه آنها باشد فعالیت معدنی انجام دهند.
وی لاشه سنگ های استخراجی را نیز عامل دیگری در تخریب محیط زیست عنوان کرد و افزود: تخریب کنندگان باید علاوه بر پرداخت حقوق دولتی، وضعیت ایجاد شده را اصلاح کنند.

** اختلاف 25 هزار هکتاری پروانه های بهره برداری منابع طبیعی و صنعت و معدن
مدیرکل منابع طبیعی استان لرستان نیز گفت: درمجموع 294 فقره پروانه بهره برداری معدن با سطح 754 هکتار توسط این نهاد صادر شده درحالیکه مجموع پروانه های صادر شده توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت استان لرستان 167 فقره با مساحت 26 هزار و 229 هکتار است.
شیرزاد نجفی افزود: این اختلاف فاحش به معضل حادی تبدیل شده که باید به صورت جدی بررسی و رسیدگی شود.
وی با بیان اینکه عمده معادن شهرستان چگنی در حوزه جنگل هستند، عنوان کرد: در این حوزه، 21 فقره مجوز برای 56 هکتار توسط منابع طبیعی صادر شده اما مجوزهای صادر شده صنعت، معدن و تجارت یکهزار و 698هکتار از اراضی جنگلی را در اختیار مردم قرار داده است.
وی ادامه داد: در شهرستان ازنا، اداره کل مناطبع طبیعی استان 30 فقره مجوز برای 66 هکتار صادر کرده اما در اداره صنعت برای چهار هزار و 712 هکتار پروانه صادر شده است.
وی اضافه کرد: چهار معدن مهم بدون مجوز در چگنی فعال است که با توجه به وسعت بسیاری که در اختیار گرفته اند فعالیت آنها باید متوقف شود.

** معرفی 50 بدهکار معدنی به مالیات
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان نیز گفت: 50 بدهکار معدنی برای برخوردهای قانونی و پرداخت بدهی های خود به اداره امور مالیاتی معرفی شده اند.
محمدرضا صفی خانی افزود: بدهی دولتی 50 معدن فعال دیگر نیز با شرایط خاص، تقسیط شده است.
وی اضافه کرد: با راه اندازی سیستم مانیتورینگ (کنترل) میزان برداشت ها رصد می شود و اجازه نمی دهیم ثروت منابع موجب زیان محیط زیست شود.
وی اظهار داشت: برخی از معادن استان به ویژه در شهرستان چگنی به دلیل فعالیت ماشین آلات فرسوده اقتصادی نیستند که باید با حمایت اجرایی و مقام قضایی استان ساماندهی شوند.
وی افزود: شرایطی ایجاد شده که معادن به افراد دارای صلاحیت و تخصص واگذار می شود و تنها سرمایه گذارانی می توانند در این حوزه وارد شوند که بتوانند فناوری روز را در اختیار بگیرند.
صفی خانی با تاکید بر ایجاد شعب ویژه رسیدگی به تخلفات معدنی گفت: در این صورت جلوگیری از برداشت های غیرمجاز شدت می یابد.
وی همچنین با تاکید بر بسته شدن برخی معادن بدون ذخیره بیان کرد: برای تعیین تکلیف این واحدها، 2 مزایده برگزار شده است و باید هم راستا با این اقدام و با توجه به ذخایر خوب استان، معادن جدید شناسایی شوند.
صفی خانی تصریح کرد: تعیین تکلیف معادن متروک و پهنه های قابل واگذاری با همکاری بیش از پیش اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری ممکن می شود.

** فعالیت سنتی موجب هدررفت منابع معدنی شده است
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان نیز در این نشست گفت: فعالیت سنتی و عدم نوآوری موجب هدررفت منابع معدنی استان می شود.
احمد مرادپور افزود: ذخایر زیرزمینی به عنوان ثروت های ملی و استانی نقش مهمی در توسعه پایدار دارند بدین معنا که باید با حفظ محیط زیست و منابع طبیعی از این داشته ها استفاده کرد.
وی تصریح کرد:چنانچه فعالیت یک معدن منجر به نابودی و یا تخریب محیط زیست شود، هر اندازه که استخراج از آن واحد دارای ارزش اقتصادی باشد، باز هم دچار زیان شده ایم.
مرادپور اضافه کرد: در سال های گذشته معادن استان به افراد غیرتخصصی واگذار شده و امروز نتیجه این امر، تعطیلی برخی واحدهاهی سنگبری استان با قدمت 40 سال است.
وی همچنین با انتقاد از اینکه در گذشته وسعت بسیاری تحت عنوان معدن به افراد واگذار می شد، بیان کرد: در حال حاضر این واگذاری ها محدود شده و باید علاوه بر توجه به این امر، استخراج از معادن به سمت مواد کم حجم با ارزش افزوده بالا سوق داده شود.
وی از غیبت برخی اعضای شورای معادن نیز انتقاد کرد و گفت: با توجه به اهمیت موضوع معادن، غیبت در جلسه به هیچ بهانه و دلیل قابل قبول نیست.