دولت در حوزه فنی سنگ آهن کم سواد است

مرتضی شناور با اشاره به در پیش بودن پنجمین همایش بین المللی سنگ آهن ایران در 18 اردیبهشت ماه سال جاری توضیح داد: ما در کشورمان شاهد شعارها و بحث های توسعه پایدار هستیم. توسعه پایدار توسعه ای است که نیاز امروز ما را بدون لطمه زدن به تامین نیاز آیندگان تامین کند، نه آنکه نسل کنونی نیاز خود را برطرف کند بطوریکه امکانات نسل آینده از بین برود.

وی افزود: از طرفی با توجه به اینکه معادن ایران روزبه روز عمیق تر می شوند و اکتشافات روزبه روز به اکتشافات عمیق تبدیل می شود، به نظر میرسد در چند سال آینده مجبور خواهیم بود معادن را به روش زیرزمینی استخراج کنیم که متاسفانه هیچ تجربه مفید و خوبی در این زمینه نداریم. پیشنهاد می کنم معدنکاران را برای روش های زیرزمینی استخراج آماده کنیم.

او در پاسخ به این سوال که عملکرد دولت را در حوزه معادن چطور ارزیابی می کنید؟ توضیح داد: دولت در حوزه فنی سنگ آهن کم سواد است و توصیه من به سیاستگذاران دولتی در این حوزه مطالعه بیشتر و افزایش آگاهی است تا شاهد سیاستگذاری کارشناسی در این حوزه باشیم.

وی گفت: فرآیند اکتشاف، استخراج و فرآوری سنگ آهن و نهایتا ذوب و متالورژی و تبدیل به شمش که عمدتا توسط دولت ها انجام شده است، اشتباهات بسیاری دارد. به عنوان مثال دولت فکر می کند که تمام سنگ آهن ها باید به یک روش فرآوری شده و همه آنها باید با یک روش به فولاد تبدیل شوند، در حالی که این طور نیست. در دنیا براساس کیفیت سنگ آهن، روش های فرآوری و ذوب متفاوتی وجود دارد و براساس کیفیت سنگ آهن این روش ها انتخاب و اجرایی می شود اما متاسفانه در ایران روش ذوب را پیش از آنکه کیفیت سنگ شناسایی شود، انتخاب شده و کارخانه های احیا مستقیم احداث شده اند و اکنون تمام معادن سنگ آهن کشور فارغ از کیفیت به اجبار دولت باید کنسانتره سنگ آهن (به معنی سنگ آهن عیار 67.5%با دانه بندی 45 میکرون) تولید کنند. در حالی که در دنیا این طور نیست، سنگ آهن ها بسته به کیفیت خود فرآوری و ذوب می شوند. به عنوان مثال در دنیا 75% فولاد توسط کوره بلندها تولید می شوند که خوراک آنها سنگ آهن دانه بندی با عیار 60 درصد است و آن دسته از ذخایر سنگ آهن که قابل تبدیل به سنگ آهن دانه بندی با عیار بالای 58 درصد نیستند به کنسانتره تبدیل می شوند در حالی که در ایران برای شارژ کوره های قوس الکتریکی که قبلا ساخته شده اند، اجبارا سنگ آهن هایی که نیازی به کنسانتره شدن ندارند با مصرف انرژی و آب فراوان باید به کنسانتره و سپس گندله و آهن اسفنجی شوند.

عضو هیات مدیره گروه معادن امیرسنگان پارسیان افزود: در ایران تعداد زیادی کارخانه با روش احیا مستقیم احداث شده در حالی که اکثر سنگ آهن های ایران مناسب این روش نیستند برای آنها کوره بلند مناسب تر است.

شناور ادامه داد: از طرفی در زمینه عملکرد دولت، به فرآیند خصوصی سازی معادن و همچنین حمایت از معادن و کسب وکارهای معدنی کوچک و متوسط ایراد بسیار زیاد است. به نظر من در چند سال گذشته خصوصی سازی در بخش معدن نه تنها متوقف شد بلکه دولت سعی کرد معادن بزرگ را به دولت بازگردانده و خصوصی سازی را بالعکس انجام دهد اما بخش خصوصی خیلی باهوش است؛ می تواند راه خود را به درستی انتخاب کند و با توجه به منافع مالی که در انتخاب راه درست وجود دارد، بتواند به منافع مالی خود و هم منافع مملکت دست پیدا کند. من عدم دخالت غیرکارشناسی دولت در فرآیند معدنکاری را برای رشد این حوزه بسیار مفید می دانم.