از سیر تا پیاز مناقشه زغال سنگ/ مواضع «ذوب» تغییری نکرده است

حالا اما به نظر می رسد نه تنها تلاش ها برای افزایش قیمت نتیجه بخش شده، بلکه امکان تداوم همسو شدن قیمت زغال سنگ ایران با قیمت جهانی این ماده اولیه نیز وجود دارد.

در سال های اخیر شکاف قابل توجهی بین قیمت زغال سنگ ایران و قیمت جهانی این ماده اولیه به وجود آمده است. دو عامل اساسی باعث شکل گیری این شکاف شده است. اول آنکه خریدار انحصاری زغال سنگ در ایران شرکت ذوب آهن اصفهان است. شرکت ذوب آهن که روزگاری مالک بخش قابل توجهی از شرکت های استخراج کننده زغال سنگ بود، عملا برای کنترل بازار این محصول نیازی به در اختیار داشتن مالکیت عمده شرکت های زغال سنگی نداشت. بلکه انحصارگر بودن این شرکت در سمت تقاضای زغال سنگ برای کنترل قیمت آن کافی بود. از این رو هر زمان که شرکت های فعال در حوزه زغال سنگ تلاش می کردند محصولات خود را با قیمت منصفانه تری عرضه کنند، ذوب آهن با لحاظ کردن صرفه و صلاح خود، قیمت ذغال سنگ را تعیین می کرد.

نکته دومی که به عنوان دلیل برای ارزان تر ماندن زغال سنگ ایران نسبت به این محصول در بازارهای جهانی می شد، مناقشه کیفیت زغال سنگ ایران بود. ذوب آهن علاوه بر این که در سمت خرید این محصول انحصار دارد، همواره از کیفیت پایین ذغال سنگ ایران نسبت به مشابه خارجی آن به عنوان دلیلی برای پایین بودن قیمت آن یاد کرده است.

در ابتدای سال 95 اولین زمزمه ها برای همسو کردن قیمت زغال سنگ ایران با قیمت جهانی آن مطرح شد. همین کافی بود که انتظارات سهامداران روندهای صعودی قابل توجهی در سهام شرکت های بورسی و فرابورسی ذغال سنگی را رقم بزند. غافل از اینکه ذوب آهن اصفهان به دلیل انحصار خود در این بازار، از رشد قیمت ها جلوگیری خواهد کرد. علاوه بر انحصار «ذوب» در این بازار، شرایط مالی شرکت نیز آستانه تحماش برای افزایش قیمت نهاده های تولید را محدود می کرد. در نهایت اگرچه قیمت زغال سنگ در سال گذشته افزایش داشت، اما این افزایش نسبتی با انتظارات سهامداران شرکت های زغال سنگی نداشت.

تازه ترین تصمیمات در حوزه قیمت گذاری زغال سنگ

دی ماه سال جاری در جلسه فعالان حوزه زغال سنگ با وزیر صنعت و معدن و به دنبال طرح مسائل این بخش مقرر شد که قیمت این محصول در شش ماهه دوم سال جاری از هر تن ۴۵۰ هزار تومان به ۵۱۰ هزار تومان افزایش یابد. این در حالی است که قیمت جهانی این محصول دست کم دو برابر قیمت تعیین شده است. شرکت ذوب آهن اصفهان همین افزایش قیمت را نیز برنتافت و به عنوان مصرف کننده عمده این محصول با چنین افزایش نرخی مخالفت کرد. اعتقاد مدیران «ذوب» بر آن است که قیمت بیش از ۴۵۰ هزار تومان برای هر تن زغالسنگ صرفه اقتصادی ندارد ضمن آنکه کیفیت زغال سنگ ایران پایین تر از زغالسنگ استرالیا بوده و افزایش قیمت این محصول در استرالیا نباید مبنای افزایش قیمت آن در ایران قرار گیرد. همچنین این افزایش نرخ روی بهای تمام شده محصولات ذوب آهن اثرگذار است و از آنجا که سهامداران با توجه به صورت های مالی سه، شش و ۹ ماهه سال جاری که با نرخ قبلی زغال سنگ تهیه شده اقدام به خرید سهم کرده اند، افزایش نرخ زغال سنگ موجب ضرر آنها می شود.

هیأت مدیره ذوب آهن در تاریخ ۳۰/۱۰/۹۶ طی اطلاعیه ای که در شبکه کدال منتشر کرد، به ارائه توضیحات تکمیلی پیرامون موضوع افزایش بهای زغال سنگ و تاثیر آن بر عملکرد مالی شرکت پرداخت. ازجمله زیان سهامدارانی که برمبنای نرخ قبلی زغال سنگ اقدام به خرید سهام ذوب آهن کرده اند و همچنین امکان پذیر نبودن اعمال نرخ جدید برای سال جاری. مدیران شرکت همچنین تاکید کردند که قطعیت زمان اعمال ثبت این نرخ در دفاتر شرکت و نیز مقطع زمانی اعمال آن پس از تصویب و ابلاغ آن سوی سازمان تامین اجتماعی به عنوان سهامدار اصلی ذوب آهن و هیات مدیره شرکت امکان پذیر است. ضمن آنکه با توجه به شرایط نقدینگی شرکت، امکان و توان پرداخت نقدی و اضافی وجود ندارد.