134412

شرکت‌های داخلی ریسک‌پذیر نیستند

شاخصه‌های مالی سرمایه‌گذاری در بخش معدن چه میزان برای صاحبان سرمایه جذاب است؟ با بررسی صورت‌های مالی شرکت‌های فعال در حوزه معدن و صنایع معدنی مشاهده می‌کنیم بخش معدن از نظر سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی، یکی از بخش‌های با بازده اقتصادی مناسب نسبت به حوزه‌های دیگر سرمایه‌گذاری است.

عواید اقتصادی سرشاری که در دوره رونق سنگ‌آهن نصیب شرکت‌ها و اشخاص شد، عطش سرمایه‌گذاران برای ورود به این بخش را دو چندان کرده است. البته از زیان سنگین برخی از صاحبان معادن و محدوده‌های معدنی که عمده آنها به دلیل ناآشنایی با ادبیات سرمایه‌گذاری در بخش معدن و استفاده نکردن از نیروی متخصص است نیز نمی‌توان چشم‌پوشی کرد. به طور مشخص هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری خصوصی و دولتی در سبد سرمایه‌گذاری خود، سهم قابل توجهی را برای سرمایه‌گذاری در حوزه معدن و صنایع معدنی در نظر می‌گیرند اما این شرکت‌ها تا چه اندازه با ادبیات سرمایه‌گذاری در بخش معدن آشنا هستند؟ آیا سرمایه‌گذاری در بخش معدن با سایر بخش‌ها مانند ساختمان، کشاورزی و.... دارای ادبیات مشترک است؟ متاسفانه بزرگترین مشکل در حوزه معدن و صنایع معدنی، تشکیل نشدن هلدینگ‌های تخصصی است. درحال‌حاضر تعداد این هلدینگ‌های تخصصی معدن به اندازه انگشتان یک دست هم نیست و همین امر موجب بروز مشکلات عدیده در بخش معدن شده است. این موضوع در مقایسه با کشورهای پیشتاز، بزرگترین ضعف به شمار می‌رود چراکه قواعد سرمایه‌گذاری در بخش معدن با دیگر بخش‌ها بسیار متفاوت است. برای نمونه با وجود استانداردهای مشترک کنترل پروژه مانند استاندارد PMBOK، نظارت و کنترل پروژه‌های معدنی بسیار متفاوت از پروژه‌های دیگر بخش‌های اقتصادی بوده و برای موفقیت در این زمینه بسیاری از استانداردها و روش‌های اجرایی موجود باید متناسب با ویژگی‌های هر پروژه معدنی بومی‌سازی شود. به همین دلیل بیشتر پروژه‌های معدنی با وجود موفق بودن در ابتدای کار، دچار چالش‌های عمده مانند تامین مالی نامناسب، تفاسیر نامناسب مدیران از عملکرد پروژه‌ها و... می‌شوند. ساختار و تعریف سرمایه‌گذاری در یک پروژه کشاورزی یا ساختمانی را هیچ گاه نمی‌توان با یک پروژه معدنی یکسان دانست. متاسفانه بیشتر هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری از سوی مدیران فقط اقتصادی مدیریت می‌شوند و این افراد با حوزه معدن و ویژگی‌های سرمایه‌گذاری در این بخش آشنایی ندارند. از این رو ممکن است برخی پروژه‌های موفق معدنی به دلیل آشنا نبودن با ادبیات سرمایه‌گذاری معدنی با شکست روبه‌رو شوند یا برعکس، هزینه هنگفتی در یک پروژه ناموفق معدنی صرف شود. بر این اساس توجه به هر ۲ نکته در این بخش بسیار ضروری است. در پروژه‌های معدنی، شاخصه اصلی، سرمایه‌گذاری نوع ماده معدنی و زمان سرمایه‌گذاری است. برای نمونه ممکن است در سرمایه‌گذاری ۲ تا ۳ میلیارد تومانی در یک معدن شن و ماسه، در یک دوره ۱۰ ساله چندین برابر سود با سرعت بیشتر نسبت به یک معدن طلا نصیب سرمایه‌گذار شود. می‌توان با سرمایه‌گذاری درست در محدوده‌های فلزی(طلا، مس و... ) و تکمیل زنجیره ارزش افزوده، به درآمدهای پایدار و سودهای کلان دسترسی پیدا کرد. نمونه این سرمایه‌گذاری‌های موفق در کشور انجام شده و قابل بررسی است. با توجه به اینکه تکمیل زنجیره اکتشاف، استخراج و فرآوری در یک پروژه معدنی، بسته به نوع ماده معدنی، نیازمند ۵ تا ۱۰ سال زمان است مدت طولانی و تزریق سرمایه از حوصله سرمایه‌گذاران غیرمتخصص خارج شده و بیشتر پروژه‌ها را در نیمه‌راه متوقف یا واگذار می‌کنند. برای نمونه شرکت بریتانیایی ریوتینتو در بخش سرمایه‌گذاری تعریف جالبی دارد. کارشناسان اقتصادی این شرکت بررسی کردند که از هر ۱۰۰ پروژه ورودی به این شرکت تنها ۱ مورد به نتیجه خواهد رسید. آیا شما حاضر به سرمایه‌گذاری با این میزان ریسک(خطرپذیری) هستید؟
کامران کاوه فیروز - کارشناس اکتشاف

دیدگاهتان را بنویسید