نخستین تعریف قانونی که از بودجه در نظام حقوقی مالی ایران ارائه شده است، در ماده یک قانون محاسبات عمومی مصوب سال ۱۲۸۹ شمسی است که بودجه را اینگونه تعریف کرده است: «بودجه دولت سندی است که معاملات دخل و خرج مملکتی برای مدت معینی در آن پیش‌بینی و تصویب می‌شود.
مدت مزبور را سنه مالی می‌گویند که عبارت از یک سال شمسی است.» این تعریف برای سازمان‌ها، اداره‌ها، نهادها و... نیز وجود دارد و آنها بسته به میزان منابع مالی یا بودجه‌ای که برای‌شان در نظر گرفته می‌شود برنامه‌ریزی می‌کنند؛ البته برنامه‌ریزی آنها بسته به میزان بودجه، متفاوت است به عنوان نمونه اگر منابع مالی آنها کم شود به اجبار باید برخی از پروژه‌هایی که هزینه بسیار بالایی دارد و از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است را بر دیگر برنامه‌های‌شان ترجیح دهند یا برخی از آنها را حذف کنند. حال این پرسش پیش می‌آید که کنار گذاشتن یا حذف برخی بخش‌ها تا چه اندازه روی عملکرد سازمان مورد نظر اثرگذار است؟ حال می‌خواهیم نقش بودجه را برای سازمان‌های بزرگ توسعه‌ای و متولی در بخش معدن و صنایع معدنی بررسی کنیم. در بودجه سال ۹۷، بودجه دو سازمان بزرگ و توسعه‌ای یعنی ایمیدرو حدود ۵۰درصد و سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی نیز حدود ۸درصد کاهش یافته است این در حالی است که سازمان‌های یادشده با وجود اینکه نقش حاکمیتی دارند اما به دلیل بالا بودن هزینه‌هایی که در اکتشافات مواد معدنی، ساخت و راه‌اندازی کارخانه‌های فرآوری و... وجود دارد خود دست به کار شده و در حوزه اکتشافات معدنی و ایجاد واحدهای فرآوری، اقدامات بزرگی انجام داده‌اند. در این میان کاهش بودجه برای دو سازمان یاد شده می‌تواند چالش‌هایی را به همراه آورد، پس لازم است تدبیری برای جبران کاهش بودجه‌شان بیندیشند. به این شکل که بتوانند درآمد مستقلی از خود داشته باشند و انجام فعالیت‌های خود را به بودجه و سرمایه‌های دولتی وابسته ندانند. این مهم می‌تواند از راه صادرات خدمات فنی و حتی دانشی همچون انجام عملیات ژئوفیزیک هوایی محقق شود. همچنین ما از توانمندی لازم برای اجرای پروژه‌های اکتشافی در کشورهای همسایه همچون افغانستان برخورداریم و می‌توانیم با در اختیار گرفتن پهنه‌های معدنی در این کشور، به شناسایی ذخایر معدنی موجود در آن بپردازیم یا اینکه برای دیگر کشورهای منطقه که سال‌های بسیاری درگیر جنگ بودند و امروز نیاز به ایجاد زیرساخت در حوزه‌های مختلف صنایع‌معدنی دارند، با ساخت کارخانه‌های سیمانی و فولادی به درآمد برسیم. پس با وجود کاهش بودجه و کم شدن میزان اعتبارات باز هم راهکارهای بسیاری برای جبران این کسری وجود دارد که با کمی برنامه‌ریزی و تامل می‌توان به آن دست یافت.
دیدگاهتان را بنویسید