سایه سنگین رکود از صنایع سیمان کنار می رود؟ /خطر در کمین بازارهای صادراتی سیمان ایران

رکود صنعت سیمان در سال های اخیر بیشتر خود را نشان داده است. با کاهش بهای نفت و رسیدن اثر فوری این کاهش به بودجه عمرانی، پیمانکاران از دولت طلبکار شدند و در نتیجه بسیاری از پروژه های عمرانی متوقف شد؛ این اتفاق در سه سال گذشته سبب شد تا بخش مسکن و عمران کشور دچار رکود شود. مهمتر آنکه این اتفاق زنگ خطر برای صنعتی که مسیر رشد را طی می کرد، به صدا درآورد.

به گزارش بولتن نیوز، اگرچه رکود ساخت وساز در بخش مسکن طی سه سال گذشته تأثیر مستقیمی در کاهش تقاضای سیمان داشته، اما این صنعت در بازار صادرات خود هم دچار مشکل شده است. یکی از بازارهای صادراتی ایران، عراق است که در سال های اخیر برای ساخت وسازهای خود از ایران سیمان خریداری کرده است. اگرچه با شدت گرفتن ناامنی ها در این کشور به واسطه حضور گروه تروریستی داعش، صادرات کالاهای ایرانی از جمله سیمان دچار مشکل شد، اما عراقی ها هم با احداث کارخانه سیمان در کشورشان توانستند بخشی از سیمان موردنیاز خود را تأمین کنند. با کاهش تقاضا برای سیمان ایران رقابت میان تولیدکنندگان برای صادرات به عراق افزایش یافت و این موضوع به شکسته شدن قیمت سیمان صادراتی شد. ترکیه از جمله کشورهایی است که به شدت به دنبال به دست آوردن بازار عراق در سیمان است. رکود در صنایع داخلی ایران و کاهش تولید سیمان سبب شده تا ترک های مترصد بازار عراق خود را در این ماراتن جلوتر ببینند.

بررسی ها نشان می دهد تولید سیمان کشور در پایان سال 95 به 70 میلیون تن رسیده که در مقایسه با سال 93 به میزان 4 میلیون تن افزایش داشته است.

صنعت سیمان در ایران عمری 80 ســاله دارد. سهم این صنعت از تولید ناخالص داخلی حدود 2 درصد برآورد شده است. کاهش مصرف سیمان در داخل موجب شده تا مصرف سرانه این کالا در کشور از 750 به کمتر از 600 کیلوگرم برســد.

عبدالرضا شیخان دبیر انجمن کارفرمایان صنعت سیمان در این رابطه می گوید: «تولید سیمان بستگی به بازار مسکن دارد و حالا که رکود بر بازار ساخت وساز و پروژه های عمرانی کشور خیمه زده، تولید این صنعت با کاهش روبه رو شده است. به علاوه اینکه این صنعت در کشور ما مشکلات سنتی و دیرینه ای چون شرایط سوخت و برق رسانی به کارخانه های سیمان در زمستان دارد. در حال حاضر 72 واحد تولید سیمان خاکستری در کشور فعالیت دارند که ظرفیت تولید سالیانه آن ها 70 میلیون تن است. قیمت تمام شده تولید سیمان طی سال های اخیر به دلیل بالا رفتن قیمت مواد اولیه، مواد معدنی، دستمزد نیروی انسانی و هزینه های پیمانکاری افزایش داشته است که بر وضعیت تولید کارخانه ها تأثیرگذار است.»

ایران چهارمین تولیدکننده سیمان در جهان محسوب می شود. بر اساس پیش بینی انجام شده برای افق 1404 باید میزان تولید سیمان در کشور به رقم 120 میلیون تن برسد که دو برابر تولید فعلی است. مجموع تولید سیمان در جهان در سال 2015 به 4 میلیارد و 422 میلیون تن رسیده است. این صنعت که از مهم ترین صنایع بورسی در ایران به حساب می آید طی دو سال گذشته به دلیل شرایط رکودی با کاهش بازدهی در سود سهام مواجه شده است.

لغو تحریم ها که از اواخر دی ماه سال گذشته با اجرای برجام روی داد، امیدها را برای بازگشــت به دوران رونق افزایش داده است. اقتصاد ایران که در نیمه اول دهه 90، رنگ رونق را ندیده است، به دنبال رشد بالای ۵ درصد در سال های نیمه دوم این دهه است.

در قانون برنامه ششم توسعه، نرخ رشد 8 درصدی هدف قرار دارد. کارشناسان معتقدند، اگر حرکت اقتصاد بر اساس پیش بینی های داخلی و بین المللی درباره رشد اقتصادی آغاز شود، صنعت سیمان هم می تواند دوران جدیدی را تجربه کند. از طرفی واگذاری پروژه های نیمه تمام به بخش خصوصی می تواند به رونق صنعت سیمان منجر شود.

سیمانی ها در سال جاری امیدی کوچک به افزایش ساخت وساز مسکن دارند. پیش بینی بانک مرکزی نشان می دهد که در نیمه دوم سال جاری امکان بازگشت رونق به بخش ساختمان و مسکن وجود دارد. آمارهای معاملات مسکن در سه ماهه چهارم سال 95 هم نشان داد که تحولاتی درراه است. هرچند تعداد معاملات مسکن افزایش یافته اما حجم آن چنان نبوده که بتوان نشانه ای از رونق را در آن مشاهده کرد.