شناساندن ظرفیت بازارهای منطقه راه برون رفت از رکود
دنیای معدن -ذخایر ۴۰ میلیون تنی سنگ مرمریت سمنان باعث شده ۱۰ معدن مرمریت استان از سازمان صنعت، معدن و تجارت پروانه بهره‌برداری دریافت کنند و برای ۱۵۰ نفر به طور مستقیم اشتغالزایی داشته باشند.
معادنی که سالانه حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تن از آنها سنگ برداشت می‌شود که متاسفانه به دلیل رکود در بازار فروش و برخی مشکلات تنها ۲ معدن از این تعداد فعال است. بهره‌برداری از معادن سنگ‌های تزئینی از جمله مزیت‌هایی است که می‌تواند علاوه بر ایجاد اشتغال، ارزش‌افزوده مناسبی را نصیب معدن‌داران کند. معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت سمنان در گفت‌وگو با صمت با بیان این مطلب اظهار کرد: حدود ۴۰ میلیون تن ذخیره سنگ مرمریت سمنان باعث شده سازمان صنعت، معدن و تجارت این استان برای استخراج سالانه حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تنی این سنگ تزئینی برای ۱۰ معدن پروانه بهره‌برداری صادر کند تا به همراه یک معدن دارای گواهی اکتشافی فعال برای بیش از ۱۵۰ نفر فرصت شغلی ایجاد شود. رکود در بازار ساخت‌وساز مسکن و پروژه‌های عمرانی باعث شده استخراج سنگ‌های تزئینی با رکود بی‌سابقه‌ای همراه شود. علی‌اکبر هاشمی با بیان این مطلب ابراز کرد: از ۱۰ معدن دارای پروانه بهره‌برداری هم‌اکنون ۸ معدن غیرفعال است که این امر آسیب‌های جبران‌ناپذیری را از نظر اشتغال و ایجاد ارزش‌افزوده به استان وارد کرده است. البته می‌توان با شناساندن و معرفی ظرفیت بازارهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به بهره‌برداران یا جایگزینی مواد معدنی به ویژه سنگ‌های تزئینی در ساخت پروژه‌ها رونق را به معادن استان بازگرداند. رکود در بازار فروش، رکود در ظرفیت استخراج از معادن را به همراه دارد. موضوعی که ارتباط مستقیمی با پرداخت حقوق دولتی برداشت از معادن دارد. هاشمی با اشاره به این موضوع تصریح کرد: کاهش میزان استخراج و به دنبال آن کاهش درآمدها باعث شده برخی صاحبان معادن از کاهش نیافتن میزان حقوق دولتی گله‌مند باشند. البته در این بین برخی از معدن‌داران با اطلاع از قوانین تسهیل موقت، اقدام به استفاده از امتیازهای قانونی برای کاهش میزان پرداخت حقوق دولتی می‌کنند. البته برخی معدن‌داران از این قوانین بی‌اطلاع هستند و با توجه به اینکه درخواستی مبنی بر بازرسی از میزان کاهش برداشت از ذخایر اعلامی به سازمان صنعت، معدن و تجارت ارائه نمی‌کنند، مشمول پرداخت کامل حقوق دولتی می‌شوند. مهم‌ترین مشکلی که درحال‌حاضر معادن سمنان به ویژه معادن مرمریت با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، فرسودگی و قدیمی بودن تجهیزات فرآوری استخراج در آنها است که به گفته معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت سمنان موجب افزایش هزینه‌های تولید و قیمت تمام شده محصول شده است. کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش، نبود زیرساخت‌های لازم، کاهش تقاضا و... باعث شده کمتر از آخرین فناوری‌های روز دنیا در معادن استفاده شود. مشکلات در هر سطحی از صنایع و معادن وجود دارد. هاشمی با تاکید بر این موضوع گفت: متاسفانه با توجه به وسعت زیاد استان هزینه حمل‌ونقل مواد معدنی باعث افزایش قیمت محصول می‌شود و در عمل رقابت‌پذیری آن با نمونه‌های موجود در بازار را با کاهش همراه می‌کند. بنابراین دولت می‌تواند با جداسازی هزینه‌های حمل‌ونقل کالای تجاری از مواد معدنی تا حدودی به کاهش هزینه‌های مازاد در این بخش کمک کند.
تجهیز واحدها به آخرین فناوری
به صورت عام در ذخایر مرمریت از سطح به عمق ذخیره «درزه» و شکاف‌ها کاهش می‌یابد. به طور کلی در سنگ‌های تزئینی رنگ سنگ، نقش‌ها، استحکام، ساب‌پذیری، تراکم، جذب آب، میزان «درزه» و ترک‌ها و هزینه‌های استخراج از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، به گونه‌ای که برخی از موارد قابل کنترل نیست ولی برخی دیگر را با تغییر روش‌های استخراج و استفاده از فناوری‌های روز دنیا می‌توان کنترل کرد. رییس سازمان نظام مهندسی معدنی سمنان در گفت‌وگو با صمت با پرداختن به این موضوع ابراز کرد: در زمینه ذخایر سطحی که استخراج از آنها به صورت روباز انجام می‌شود با توجه به شرایط درزه و شکاف سنگ‌ها می‌توان ارتفاع دیواره را از ۱۰ متر به ۴ متر کاهش داد تا در زمان واژگونی قواره‌ها و یا جابه‌جایی تا انتقال به کارخانه در اثر واژگونی از محل درزه‌ها جدا نشده و باعث تضییع نشود. محمد ابراهیم برهانی در این باره گفت: در صورت کاهش ارتفاع سطح معدن، جابه‌جایی قواره‌ها با جرثقیل نیز امکان‌پذیر است که این امر موجب کاهش خردشدگی و پرتی نداشتن در سنگ می‌شود. البته در صورتی که از سوی بهره‌بردار استفاده از جرثقیل امکان‌پذیر نباشد کاهش ارتفاع و روش‌هایی همچون
خاک‌ریزی در کنار قواره‌ها به منظور خواب می‌تواند در کاهش پرت حاصل از خردشدگی موثر باشد.
این در حالی است که در معادنی که
« W/O » بالایی دارند برای جلوگیری از کاهش هزینه‌های باطله‌برداری بهتر است از روش‌های نوین استخراج زیرزمینی استفاده شود. برهانی در این باره گفت: استفاده از ماشین‌آلات استاندارد، سیم برش‌های مناسب و تعویض به موقع سگمنت‌ها برای جلوگیری قبل از رها شدن و لقوی آنها از کج‌بری جلوگیری می‌کند، چون نبود قواره و گونیا بودن و کج‌بری خود باعث افزایش پرتی می‌شود.
در صورتی که بتوان در کارخانه‌های فرآوری قله‌بر یا دیسک‌برش را جایگزین اره کرد به طور حتم از میزان پرتی موجود کاسته خواهدشد، زیرا ضخامت حدود ۱۰ میلی‌متری دیسک، که نسبت به اره که ضخامت ۵ میلی‌متری دارد ضخامت آن بیشتر است، باعث لرزش و باز شدن درزه و شکاف خواهدشد. البته برش سنگ با ضخامت کمتر از ۲ سانتی‌متر به روش دیسک یا قله‌بر در عمل امکان‌پذیر نیست. این در حالی است که با «اره» ارتعاش کمتر است و برش سنگ با ضخامت ۱۵ میلی‌متر نیز امکان‌پذیر خواهدبود. رییس سازمان نظام مهندسی معدنی سمنان ادامه داد: بارها مشاهده شده در ظرفیت‌های بالا، استفاده از اره میزان بهره‌وری را با افزایش همراه کرده به گونه‌ای که در کارخانه‌ها قله‌بر یا دیسک‌بر از هر متر سنگ خام حدود ۸ متر و در برش به روش اره حدود ۱۶ متر سنگ استحصال می‌شود و این درحالی است که متوسط آن در دنیا از هر متر سنگ، ۲۴ متر استحصال است و در چین این عدد حتی به بیشتر از ۲۴ متر می‌رسد. استفاده از فناوری‌های نوین برای ایجاد استحکام در سنگ‌های با درزه و ترک که در عموم در سطح با آنها روبه‌رو هستیم از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. برهانی گفت: می‌توان در کارخانه‌های برش سنگ با
استفاده از فشار آب درزه‌ها را تمیز و با مواد چسبنده و پرکننده محل‌های درزه‌ها و ترک‌ها را پر و مستحکم کرد و با این روش از ایجاد ضایعات جلوگیری کرد و در افزایش بازدهی و بهره‌وری اقدامات اساسی را در دستور کار قرار داد.
البته در روش‌های قدیمی مانند «پارس» و «گوِه» در سنگ‌های دارای درزه و شکاف باعث خردشدگی سنگ می‌شد و اغلب در اثر ضربات به گوِه‌ها سنگ در ضعیف‌ترین نقاط خود از بستر جدا می‌شد و کنترل گونیای قواره‌ها مشکل بود زیرا خود باعث ایجاد ضایعات در تولید می‌شد، به همین منظور باید تلاش کرد که «واترجت» و برش با آب را جایگزین سیم برش کرد تا با کاهش ضایعات و افزایش بهره‌وری با کاهش هزینه‌های تولید شرایط حضور در بازارهای جهانی را ایجاد کرد. البته می‌توان با جانمایی کارخانه‌های برش سنگ در محل‌های مناسب میزان هزینه‌ها را کاهش داد.
دیدگاهتان را بنویسید