خیز دوباره معدن کاران برای کوه شاه

فعالان کمیته نجات کوه شاه در روستای بیدان، شهرستان بافت استان کرمان اعلام کرده اند پرونده معدن کاری در کوه شاه که از طرف استاندار به طور غیر رسمی لغو شده بود دوباره در حال بررسی است.

کوه شاه، که با ارتفاع ۴۴۵۰ متری در رشته کوه لاله زار پنجمین قله بلند ایران و دومین قله بلند استان کرمان است سال ۱۳۹۳ بود که در معرض تخریب قرار گرفت. با افزایش قیمت سنگ آهن خام، ۳۸ کیلومتر مربع معدن سنگ آهن در ارتفاع ۳۸۰۰متری کوه آماده سازی شد. نتایج اکتشافات نشان می داد عیار سنگ آهن منطقه بالاست اما وسعت بسیار محدودی دارد.

پشتیبانی ها از سرمایه گذار معدن سنگ آهن کوه شاه مخالفت های مردمان محلی با کوه شاه را با شکست رو به رو کرد اما با شکل گیری کمیته نجات کوه شاه متشکل از فعالان محلی، کوهنوردان و فعالان محیط زیست منجر به شکل گیری جلسات متعدد با مسئولان و گروه های مختلف علاقه مند به حفظ محیط زیست شد.

سرانجام در تاریخ ۲۲ شهریور سال ۹۳ صعود مشترک دوست داران این کوه، زنجیره انسانی و حمایت رئیس سازمان محیط زیست، مدافعان تخریب کوه راه وادار به عقب نشینی کرد و با اعلام شفاهی استاندار، فعالیت های معدن متوقف شد.

با وجود این اکنون با اعلام خسارت صاحب معدن و مصاحبه معاون سازمان معدن و نظارت استان کرمان در نشریه استقامت، نشریه محلی شهر کرمان، بار دیگر صحبت از بازگشایی معدن مطرح شده است. آن گونه که حمید هرندی یکی از فعالان کمیته مردمی نجات کوه شاه به خبرنگار مهر می گوید معاون سازمان معدن استان کرمان از کل فرایند نجات کوه شاه ابراز بی اطلاعی کرده است. به گفته وی فرایند بازگشایی معدن به خاطر عدم لغو رسمی معدن به لحاظ قانونی مشکلی ندارد.

در نتیجه این فرایند، پرونده معدن به کمیته رفع موانع تولید استان که استاندار کرمان ریاست این کمیته را به عهده دارد ارجاع داده خواهد شد و این معدن سنگ آهن به بهانه اشتغال زایی و با رای مستقیم استاندار کرمان علیرضا رزم حسینی، می تواند دوباره بازگشایی شود. تصمیمی که تمام فعالیت های کمیته مردمی نجات کوه شاه و حضور ۲۰۰۰ نفری که در سال ۹۳ برای نجات این کوه گرد هم آمدند را بی اثر خواهد کرد.

یکی از فعالان کمیته مردمی نجات کوه شاه، در این باره به خبرنگار مهر می گوید: در سال ۹۳ کمیته تخصصی با سازمان آب منطقه ای، بهداشت و محیط زیست و منابع طبیعی تشکیل شد که رای به آلوده کننده بودن معدن داد. معدن سنگ آهن می تواند آب منطقه را آلوده کرده و پوشش زیست محیطی این منطقه را از بین ببرد.

سمیع الله غفوریان تاکید می کند: برگزاری این جشن ها به طور سالانه یادآور هماهنگی و انسجام حرکت های جمعی مردم است و کمک می کند مردم توان خود را برای حفظ محیط زیست فراموش نکنند.

یک عضو هیئت علمی دانشگاه باهنر کرمان نیز در این باره می گوید: از منظر جامعه شناسی مردم مدار می دانیم ارزیابی تاثیرات اجتماعی طرح های اقتصادی انجام نمی شود. حتی اگر هم انجام شود بازار به راحتی تن به نتایج این ارزیابی های اجتماعی و زیست محیطی نمی دهد بلکه با روش های گوناگون، مدیران میانی دولت را به کارگزاران خود تبدیل می کند.

سیامک زندرضوی تصریح می کند: دولت معمولا این ارزیابی های اساسی را به خوبی برنامه ریزی و اجرا نمی کند و برای آن هزینه کافی اختصاص نمی دهد. مهم تر از آن اینکه دولت، به سازمان های مردم نهاد اجازه ورود به ارزیابی های مستقل را نمی دهد.

بهانه اصلی بازگشایی معدن سنگ آهن کوه شاه نیز همچون بسیاری طرح های توسعه ای دیگر اشتغال زایی است. این درحالی است که در سال اول فعالیت معدن تنها ۱۵ نفر از ساکنان منطقه در این معدن مشغول به کار بودند. افزون بر این سنگ آهن استخراج شده نیز تنها به صورت خام برای صادرات به خارج از کشور استفاده شده است. صرف نظر از اینکه سنگ آهن استخراجی از معدن کوه شاه، در چه فرایندی و چگونه مورد استفاده قرار گیرد، شغل اصلی مردم روستاهای منطقه کشاورزی است و بیشتر ساکنان از گردوکاری و دامپروری امرار معاش می کنند. در نتیجه با هر تغییر در اقلیم منطقه، مردمانی که توانایی و مهارت لازم برای اشتغال جدید نداشته باشند، شغل خود را از دست داده و ناچار به مهاجرت می شوند. موضوعی که در اقلیم خشک کرمان، با از دست رفتن آب منطقه و در پی آن تهدید کشاورزی ساکنان، تبعات اجتماعی سنگینی را به دنبال خواهد داشت.