این موضوع می تواند نشانه ای از رونق بورس قلمداد شود، اما از سویی دیگر هم می تواند یک اتفاق مقطعی و زود گذر تلقی شود. یک کارشناس بازار سرمایه معتقد است:«تا زمانی که بازار بورس ایران به لحاظ تامین مالی و تزریق منابع به ثبات نرسد، نمی توان در مورد رشد شاخص های آن با قاطعیت نظر داد.» سید حمید میر معینی در گفت و گو با «آرمان» همچنین عنوان می کند:« بهبود روابط دیپلماتیک ایران با کشورهای جهان، می تواند تاثیر مثبتی بر بورس ایران بگذارد.»
رشد شاخص ها در بورس تهران به چه دلیل می تواند اتفاق افتاده باشد؟
شاید یکی از دلایل این رشد به افزایش سرمایه شرکت های بورسی مربوط باشد. با این حال باید توجه داشته باشیم که این افزایش سرمایه اگر منجر به بهبود عملکرد این شرکت ها نشود، در نهایت تاثیر منفی در بازار بر جای می گذارد. مورد دیگر احتمالا به کاهش نرخ بهره های بانکی ارتباط پیدا می کند، چرا که کاهش نرخ سودهای بانکی و به ویژه کاهش نرخ سود تسهیلات در دراز مدت تاثیرات خود را بر این بازار نشان می دهد و شاید باعث شود که سرمایه ها از سمت سپرده گذاری ها به سمت بازار سرمایه حرکت کند، چرا که در عدم جذابیت سپرده ها، فرصت برای جذب این سرمایه ها به بازار بورس فراهم می شود. با این همه به نظر می رسد که این افزایش شاخص مقطعی است.
آیا تحولات بین المللی هم ممکن است تاثیری در بورس ایران گذاشته باشد؟
خروج انگلیس از اتحادیه اروپا باعث شد که ارزش یورو و حتی پوند تحت تاثیر قرار گرفته و تا حدودی کاهش نرخ را تجربه کنند. این اتفاق البته بر قیمت فلزاتی مثل مس و فولاد هم تاثیر گذار بود و قیمت آنها را در معاملات جهانی افزایش داد. در نتیجه معاملات فلزات یکی از عوامل تاثیر گذار در بورس ایران بوده اند. از طرف دیگر، افزایش سطح تولید و صادرات نفت هم، باعث شده تا شاخص های بورس ایران در نماد شرکت هایی که در این حوزه ها فعال هستند، قدری با افزایش همراه شود.
چرا معتقدید که رشد شاخص ها مقطعی است؟
از آنجا که حجم معاملات، ارزش معاملات و تعداد دفعات معاملات آنچنان پر دامنه و وسیع نیست و از سوی دیگر تقاضای جدیدی هم در بورس ایجاد نشده است، بنابراین آنچنان امیدواری برای ادامه روند رشد وجود ندارد و به نظر می رسد این رشد مقطعی بوده و اگر نقدینگی جدید در این بازار تزریق نشود این روند رشد متوقف می شود.
به نظر می رسد شما معتقدید بازار بورس ایران همچنان با نواقصی مواجه است. این نواقص به طور کلان چیست؟
بازار سرمایه ایران به لحاظ نقدشوندگی، همچنان با چالش رو به رو است. از سوی دیگر، تعداد شرکت های پذیرفته شده در بورس همچنان محدود است و چنانچه بخواهیم در واقع این بازار به یک مجموعه فعال تبدیل شود، باید تلاش کنیم شرایط برای افزایش شرکت های بورسی فراهم شود. نکته بعدی مربوط به تعداد فعالان بورس می شود. با وجود کدهای بورسی به تعداد حدودا هشت میلیون، تنها تعداد کمی از دارندگان این کدهای بورسی در این بازار فعال هستند. گذشته از این موارد به نظر می رسد، بازار سرمایه در ایران همچنان نتوانسته آن عمق لازم و موثر خود را پیدا کند. ضمن آنکه دامنه فعالیت سرمایه گذاران بورس بر خلاف سایر بورس های جهانی، محدود است و از گستردگی و شمولیت زیادی برخوردار نشده است. هنوز بعد از این همه مدت، دقیقا برآوردی از کارایی بازار نداریم و به نظر می رسد در این زمینه بازار دچار نقصان است. بنابراین مجموعه ای از این اشکالات باعث می شود تا بازار آمادگی لازم برای پذیرش پول های اثرگذار را نداشته باشد. همگی اینها شاید در یک برنامه بلندمدت و برنامه های توسعه قابل حل باشد.
از سویی دیگر آیا بهبود روابط بین المللی ایران در بهبود شاخص های بورس اثر گذار نبوده است؟
بورس هر کشوری نمی تواند فارغ از تحولات ملی و بین المللی باشد. از این رو به هر میزان که سطح روابط اقتصادی و دیپلماتیک ایران با سایر کشورها افزایش یابد، به همان میزان هم تاثیرات مثبتی در بازار سرمایه ایران شکل می گیرد. اساسا به نظر می رسد بخشی از فرایند رشد شاخص های بورس طی این مدت، به دلیل همین خوش بینی ها در قبال روابط دیپلماتیک ایران با سایر کشورها باشد.
ورود سرمایه های خارجی به بازار بورس ایران می تواند به کارکردهای این بازار بیافزاید؟
بالاخره کشورهای دنیا به ایران به عنوان بازاری نوظهور و پرظرفیت می نگرند، ولی اینکه ما در این موقعیت بتوانیم خود را با استانداردهای جهانی وفق دهیم و بسترهای مورد نیاز سرمایه گذاران خارجی را در بازارهای خود مستقر کنیم زمان بر است. اگر استانداردهای جهانی را در بازار سرمایه ایران لحاظ کنیم، قطعا ورود سرمایه به هر بازار اقتصادی تاثیرات مثبتی در پی دارد.
در حال حاضر نمادهای فعال در بورس ایران بسیار محدود هستند. آیا با افزایش این تعداد از نمادها، رشد بازار سرمایه بیش از این اتفاق نمی افتد؟
افزایش تعداد فعالان بورس بستگی به افزایش توان این بازار دارد، یعنی چنانچه این بازار نشانه های مثبتی از خود نشان دهد، سرمایه گذاری ها را جذب می کند. اما اینکه تا چه میزان این بازار آمادگی چنین کاری را دارد، نیاز به ارزیابی دقیق دارد.
دیدگاهتان را بنویسید